Mantelzorgers geven steun overheid zware onvoldoende

Zes op de tien Nederlandse mantelzorgers verwachten de komende jaren meer ondersteuning nodig te hebben bij het uitvoeren van de zorgtaken. De waardering voor hun werk vanuit de overheid geven zij dit coronajaar een schamele 3,9. Meer dan de helft van hen is bovendien onduidelijk waar zij kunnen aankloppen voor hulp. Dat blijkt uit het Nationaal Mantelzorgonderzoek 2021 onder ruim 1.500 mantelzorgers.

Het onderzoek werd dit jaar voor het eerst uitgevoerd in opdracht van Senior Service, de grootste en oudste organisatie voor mantelzorgondersteuning in Nederland. Voor een derde van de ondervraagden is mantelzorg een dagelijkse taak, 11% verleent wekelijks zelfs meer dan 36 uur zorg. Ruim een kwart moet daar meer dan 10 kilometer voor reizen, 10% zelfs meer dan 50 kilometer. Het overgrote deel, 82%, meent voor de rest van het leven van degene voor wie zij zorgen mantelzorg te moeten blijven verlenen.

Grote offers
De offers zijn groot, maar mantelzorgers krijgen ook veel erkenning door de persoon voor wie zij zorgen. Mantelzorgers geven die waardering een 7,9. Ook voelen zij zich gerespecteerd door de omgeving van de persoon in kwestie, met een 7 als rapportcijfer. De overheid schiet in waardering echter zwaar tekort en krijgt van mantelzorgers een zware onvoldoende: een 3,9. Hoe dat gevoel van waardering volgens mantelzorgers kan worden versterkt, verschilt.

Tegemoetkoming
Een kwart voelt zich meer gewaardeerd door middel van een financiële tegemoetkoming, bijvoorbeeld in de vorm van reiskosten, een bonus of belastingvoordeel. “Wij besparen de overheid veel geld, daar mag best wat tegenover staan”, zegt een 65-jarige vrouw die voor haar 83-jarige ouder met Parkinson zorgt. Ook extra verlofuren vanuit de werkgever zijn welkom. Een fulltime werkende 62-jarige mantelzorger zegt dat ze jaarlijks 80 uur verlof krijgt, maar dat dit alleen is om naar het ziekenhuis en de huisarts te gaan. Ze zou graag iets meer uren willen om ook ‘gewoon’ even bij haar moeder te zijn.

Stress en schuldgevoel
42% geeft aan af en toe stress te ondervinden door het mantelzorgen, 26% heeft regelmatig stress en 4% continu. Meer dan een kwart gaat regelmatig over de eigen grenzen heen, 42% af en toe. 41% ervaart wel eens schuldgevoelens omdat ze niet voldoende zorg kunnen leveren. Meer dan een derde heeft deze gevoelens vaak of zelfs altijd. Een 33-jarige vrouw uit Zuid-Holland zorgt voor haar partner met een chronische aandoening en schrijft: “Ik voel me verantwoordelijk voor zijn toestand en wil dat gevoel helemaal niet hebben.”

Toekomstvisie
Driekwart van de Nederlandse mantelzorgers verwacht dat de zorgvraag de komende jaren intensiever zal worden. Twee derde van de mensen voor wie wordt gezorgd woont nog zelfstandig thuis, 13% verblijft in een verpleeghuis. De rest woont in bij familie, in een aanleunwoning of elders. De trend van het langer thuis wonen, een van de belangrijke thema’s tijdens de afgelopen verkiezingen, wordt door de mantelzorgers bevestigd. 73% verwacht dat de persoon voor wie zij zorgen de komende jaren thuis zal blijven wonen.

Behoefte aan ondersteuning
Uit het onderzoek blijkt dat een derde van de mantelzorgers niet op de hoogte is van het bestaan van professionele mantelzorgondersteuning. Op dit moment wordt 71% van de mantelzorgers ondersteund. De meesten, 42%, door professionele thuishulpen, een derde door de familie van de persoon voor wie wordt gezorgd. Ook buren (4,5%) en vrienden (3,3%) worden genoemd. Bijna de helft van de ondervraagden geeft aan bereid zijn te betalen voor extra hulp.

Alle resultaten van het Nationaal Mantelzorgonderzoek 2021 zijn te vinden op www.nationaalmantelzorgonderzoek.nl.