De vier grote zorgverzekeraars in Nederland doen te weinig om goede zorg toegankelijk te maken voor hun verzekerden. Zilveren Kruis, CZ, VGZ en Menzis blijven alle vier in gebreke bij de vervulling van hun wettelijk vastgelegde zorgplicht. Dat heeft de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) vastgesteld. Bij Menzis en CZ schieten is het verzuim zodanig dat de NZa hen een formele maatregel heeft opgelegd.
De NZa onderzocht de vier grote zorgverzekeraar in vier regio’s waar de wachttijden langer zijn dan de Treeknormen voor de geestelijke gezondheidszorg en ziekenhuiszorg. Het betreft de regio’s Drenthe (met Zilveren Kruis als dominante verzekeraar), Twente (Menzis), Midden-Holland (VGZ) en West-Brabant (CZ). Uit het onderzoek blijkt dat geen van de vier onderzochte zorgverzekeraars hun zorgplicht voldoende nakomt. Die zorgplicht houdt in dat zij hun verzekerden te allen tijde toegang tot adequate zorg kunnen garanderen. Bij Menzis en CZ ziet de NZa zulke tekortkomingen dat zij een formele maatregel hebben gekregen. Deze zorgverzekeraars krijgen zes maanden de tijd om dit te verbeteren. Het is voor eerst dat de NZa de zorgverzekeraars formeel maant hun zorgplicht, een fundament van het Nederlandse zorgstelsel, na te komen.
Semi-geheim
Voor dit onderzoek is in kaart gebracht of zorgverzekeraars zich proactief opstellen bij het nakomen van hun zorgplicht. De NZa keek naar wat zij doen om in beeld te krijgen wat de regionale zorgbehoefte en het zorgaanbod is en de eventuele knelpunten die zij daar zien. Ook is de proactieve houding van zorgverzekeraars onderzocht als het gaat om het voldoende vervullen van hun regierol in de regio en het terugdringen van wachtlijsten en wachttijden.
De NZa heeft zelf een bericht naar buiten gebracht over de onderzoeksresultaten en over de brief die daarover is uitgegaan naar de vier verzekeraars en brancheorganizatie Zorgverzekeraars Nederland (ZN). De opgelegde maatregel is officieel vertrouwelijk, evenals de informatie dat het aanwijzingen voor Menzis en CZ gaat. Die namen waren snel bekend en werden ook bevestigd door de respectievelijke woordvoerders. De inhoud van de aanwijzing blijft vooralsnog geheim. Wanneer de verzekeraars na een half jaar onvoldoende verbeteren, kan de NZa die openbaar maken.
Verbeterpunten
Voor alle vier de zorgverzekeraars geldt dat zij de invulling van hun zorgplicht moeten verbeteren. De grootste verbeterpunten zijn het in beeld krijgen van de knelpunten in het aanbod, de acties die zij daarop nemen en het evalueren en bijstellen van deze acties. Zo moeten ze afspraken maken met de zorgaanbieders in de regio over de aanpak van wachtlijsten. Ook moeten ze de resultaten van die inspanningen monitoren, en bijsturen als dat nodig blijkt. NZa-directeur Toezicht Karina Raaijmakers merkte in het NOS Radio 1 Journaal op dat het voor verzekeraars vaak lastig is om de knelpunten voor verzekerden te signaleren. "Zorgverzekeraars weten immers niet wie van hun verzekerden op een wachtlijst staat." Ze moeten dus niet alleen met zorgaanbieders samenwerken, maar ook werken aan hun beschikbaarheid en bereikbaarheid voor verzekerden die aankloppen met de vraag of ze ergens anders sneller zorg kunnen krijgen. De NZa verwacht van alle vier de zorgverzekeraars dat zij de verbeterpunten opvolgen. Uit vervolgonderzoek moet blijken of er meer stappen nodig zijn, aldus de toezichthouder.
