De Tweede Kamer wil dat de regering zich blijft inzetten voor een ‘volwaardig’ ziekenhuis in Heerlen, inclusief acute zorg. De volksvertegenwoordiging doorkruist daarmee de wens van het ziekenhuis en geeft steun aan de protesten tegen de zorgconcentratie. De acht aangenomen kamermoties van 1 oktober stelt de minister van VWS voor opdracht waarvan niemand weet hoe die uit te voeren is.
Het Zuyderland ziekenhuis heeft twee locaties, op twintig kilometer afstand van elkaar: in Sittard-Geleen en in Heerlen. Het ziekenhuis in Heerlen is verouderd en moet plaatsmaken voor nieuwbouw. Bij die gelegenheid wil Zuyderland zijn aanbod van acute zorg concentreren op één locatie: die in Sittard-Geleen. Er is te weinig personeel is om op twee locaties acute zorg te bieden.
Achtergestelde regio
Het ontbreken van een spoedeisende hulp, geboortecentrum en intensive care i de nieuwbouwplannen heeft tot hevige emoties geleid in de regio. Al twee jaar is de toekomst van het ziekenhuis in Heerlen het toneel van protestmarsen, handtekeningenacties, kamermoties, en fricties tussen de ziekenhuisdirectie en gemeentes en de provincie Limburg. Beide kampen waarin de stellingnames inmiddels zijn beland stellen dat zij het opnemen voor de bewoners van de verarmde mijnstreek, waarvan Heerlen het centrum is. De regio telt onder zijn half miljoen inwoners relatief met veel mensen met een lage sociaal-economische status, met weinig gezondheidsvaardigheden, er is bovengemiddeld veel laaggeletterdheid en armoede. ‘Neem de mijnstreek niet ook nog zijn volwaardige ziekenhuis af’, stelt het ene kamp. ‘Concentreer je op de zorg voor chronische aandoeningen, die juist de mensen hier het hardste nodig hebben’, zegt het ziekenhuis.
Gepolitiseerde emoties
Het conflict is in de loop van tijd gepolitiseerd. Volgens het ziekenhuisbestuur blijft de situatie voor 85 procent van de patiënten ongewijzigd, omdat zij nu ook al van beide vestigingen gebruikmaken. Het nieuwbouwplan voldoet aan de parameters die gelden voor verantwoorde zorg. De Tweede Kamer heeft dus stelling genomen in een conflict dat voornamelijk politiek-emotioneel van aard is. En heeft de minister geen sleutels meegegeven waarmee een Heerlens ziekenhuis mét acute zorg haalbaar te maken is.
Een van de moties stelt een pilot voor om de administratieve last in het ziekenhuis te verlagen en om de SEH, IC en afdeling Acute verloskunde te financieren met een vast budget. Dat betekent dat financiering van de acute zorg via een beschikbaarheidsbijdrage in de praktijk onderzocht zou moeten worden. Dat is een idee dat de Nederlandse Zorgautoriteit in december 2023 al afschoot. Bovendien is het hoofdprobleem niet de financiering, maar een nijpend personeelstekort.
Een pikant politiek detail is dat minister Fleur Agema in een vorig leven als kamerlid geharnast voorstander was van het openhouden van alle zorgfuncties in Heerlen, maar een draai maakt nu zij minister is. Zij zegt zich niet te kunnen bemoeien met plannen van een individueel ziekenhuis dat draagvlak heeft van zijn directie, ondernemingsraad, de cliëntenraden, de verpleegkundigen, de medisch specialisten en de IGJ. Ook stelt zijn inmiddels dat de term ‘volwaardig’ een ‘bijzonder ingewikkeld’ begrip is.
Vertrouwen
Bestuurder David Jongen zegt inmiddels moedeloos te worden van de bemoeienis van de Tweede Kamer. In zijn ogen gooit de volksvertegenwoordiging alleen maar olie op het vuur en krijgen de inwoners valse hoop dat de plannen te veranderen zijn. “Geef ons het vertrouwen dat we met de goede dingen bezig zijn.”
