Zo’n duizend mbo-zorgdiploma’s zijn de afgelopen jaren via een versnelde route behaald, met behulp van commerciële bureaus. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en het Openbaar Ministerie (OM) melden nu aan Nieuwsuur dat ruim een derde van die certificaten waarschijnlijk frauduleus is verkregen.
Dat zou betekenen dat honderden zorgmedewerkers zonder voldoende opleiding aan het werk zijn gegaan, met alle risico’s van dien.
Versnelde route
De fraude komt van bureaus die op grote schaal kant-en-klare ervaringscertificaten verkopen, zegt de IGJ. Het vermoeden is dat er criminele organisaties achter de bureaus zitten. De ervaringscertificaten kunnen worden omgezet in reguliere zorgdiploma’s of een officiële registratie als jeugdzorgmedewerker. Ze zijn bedoeld voor mensen met relevante werkervaring die geen diploma hebben. Deze versnelde route is bedoeld om het tekort aan arbeidskrachten in de zorg te helpen oplossen door (onder meer) zij-instromers een snelle ingang te bieden. Zodra dat certificaat is omgezet in een mbo-diploma of jeugdzorgregistratie is het voor werkgevers niet van een klassiek diploma te onderscheiden.
Crimineel verdienmodel
De ervaringscertificaten worden uitgegeven door commerciële bureaus. Die controleren kandidaten op hun ervaring. In november constateerden het OM en de IGJ al dat criminelen de ervaringscertificaten ontdekt hebben als verdienmodel. Toen riep het kabinet een aantal mbo-instellingen in de zorg al op om terughoudend te zijn met het omzetten van de ervaringscertificaten in erkende diploma’s. De ministers Bruins van Onderwijs en Agema van Volksgezondheid meldden toen al dat het risico bestaat dat mensen in de zorg zonder de juiste bevoegdheden aan het werk gaan. Het OM zag eind vorig jaar al een forse toename van het aantal mensen die zonder geldig diploma als zzp’er in de zorg werken. Ook de politie waarschuwde toen al voor criminelen die actief zijn in de zorg. De politie Midden-Nederland: “We krijgen alarmerende signalen binnen ten aanzien van ondermijnende criminaliteit in de zorg”.
Onveilig en vernederend
De inzet van niet-gekwalificeerd zorgpersoneel leidt volgens de politie en onderzoek van Nieuwsuur tot onveilige situaties, pesterijen en vernedering van patiënten. Denk daarbij aan brandwonden door te heet badwater, verkeerd aangelegde katheters en ongelukken met tilliften. Vanuit de jeugdzorg zijn ook signalen ontvangen dat zorgcriminelen de kwetsbare cliënten uitbuiten en inzetten voor criminele activiteiten, onder meer in de drugshandel.
Samenwerking stoppen
Onderwijsminister Eppo Bruins roept mbo’s nu op om terughoudend te zijn met het verlenen van vrijstellingen op basis van certificaten. Het ministerie vraagt de mbo’s de al uitgegeven risicodiploma’s onder de loep te nemen door onderliggende documenten op te vragen bij de afgestudeerde. Sommige mbo’s hebben al samenwerkingen met commerciële bureaus die certificaten uitgegeven opgezegd. In sommige gevallen heeft dat tot bedreigingen door criminelen geleid. Het Kwaliteitsregister Jeugd (SKJ), waar jeugdzorgmedewerkers zich moeten inschrijven, heeft nieuwe registraties op basis van de certificaten tijdelijk stilgezet om de 3.500 bestaande registraties door te lichten. Jeugdzorgmedewerkers die geen onderliggende documenten kunnen aanleveren verliezen hun registratie.
Bekijk hier de Nieuwsuur-uitzending over dit onderwerp. Daarin komt ook naar voren dat er al zo’n 15 jaar zorgen zijn over de commerciële uitgifte van deze certificaten.
Bron: NOS / Nieuwsuur / FMT
 en het Openbaar Ministerie (OM) melden nu aan Nieuwsuur dat ruim een derde van die certificaten waarschijnlijk frauduleus is verkregen.){kind=link}