zorgfinanciering
Foto: Pexels.com / Pixabay

De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) heeft een brandbrief gestuurd over de door de organisatie geconstateerde “uitholling van het ziekenhuislandschap”. Zorggeld lekt weg naar privéklinieken, terwijl ziekenhuizen de intensive care, spoedeisende hulp en de acute verloskunde in de lucht houden. Onhoudbaar, stelt NVZ-voorzitter Ad Melkert. “Laten we het lek dichten om voor patiënten een goed ziekenhuis dichtbij te houden.”

In de brandbrief spreekt de NVZ over alarmerende ontwikkelingen. Aangejaagd door private equity en aandeelhouders op de beurs werkt een deel van de zelfstandige klinieken met een op productie en winst gericht verdienmodel, met behulp van een agressieve mediacampagne. Behaalde winsten uit publiek zorggeld vloeien weg, aldus de NVZ. Ondertussen houden sommige ziekenhuizen amper het hoofd boven water, terwijl zij verantwoordelijk zijn voor het behoud van de intensive care, spoedeisende hulp en de acute verloskunde. De NVZ spreekt van ongelijkwaardige concurrentie.

Snelle en makkelijke winst

NVZ-voorzitter Ad Melkert: “Klinieken kunnen in samenwerking met ziekenhuizen wachtlijsten beperkt houden, en daaraan een bijdrage leveren. Maar doorgaans maken de klinieken daar snelle en gemakkelijke winsten mee. Zij hoeven immers niet een heel ziekenhuis draaiende te houden. We mogen ons publieke, en vooral door solidariteit gedreven, zorgstelsel niet laten ondermijnen door de ongebreidelde groei van aanbieders zoals Acibadem. Daarom slaan wij alarm. De concurrentie tussen ziekenhuizen en de klinieken is momenteel niet gelijkwaardig, en gaat ten koste van de patiënt die moet kunnen rekenen op een ziekenhuis dichtbij.”

Stijgend aantal patiënten

Het aantal patiënten dat voor planbare behandelingen naar een commerciële (privé)kliniek ging, steeg van ongeveer 2,8 miljoen in 2021 naar circa 3,6 miljoen vorig jaar, volgens de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd. Bij Nieuwsuur zei NVZ-voorzitter Ad Melkert dat “met name regionale ziekenhuizen” het risico lopen financieel ten onder te gaan. De commerciële klinieken doen volgens hem aan “cherry picking”, waarbij ze vooral eenvoudige ingrepen uitvoeren. “Echte marktwerking in een sector die een publiek doel dient, dat is niet houdbaar.”

Prematuur

Hanneke Klopper, voorzitter van Zelfstandige Klinieken Nederland (ZKN), noemt de brandbrief bij Nieuwsuur “prematuur”. Ze had deze liever in een overleg besproken.  Klopper sluit overigens niet uit dat een deel van de klinieken te veel wordt gedreven door winstbejag. Tegelijkertijd moeten ook privéklinieken werken volgens richtlijnen en mogen ze niet meer zorg leveren dan nodig. Ook de beschuldiging van de ziekenhuizen dat privéklinieken personeel bij hen weglokken, weerspreekt Klopper.  Ze zegt dat de uitstroom van medewerkers uit ziekenhuizen naar klinieken “vrijwel even groot” is als de instroom van medewerkers uit klinieken naar ziekenhuizen.

Noodplan gevraagd

De NVZ vraagt de politiek om direct in te grijpen, en vraagt dringend aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport een noodplan op te stellen. Onder meer een stop op ongecontracteerde zorg en eerlijke bekostiging van ziekenhuizen zijn daar onderdeel van. Ook wil de NVZ grenzen aan private equity financiering. Demissionair zorgminister Jan Anthonie Bruijn (VVD) zegt tegen het ANP dat hij de oproep van de NVZ serieus neemt. “Laat ik vooropstellen: in de zorg is voor excessieve winstuitkeringen geen plaats.”  Bruijn wil uitzoeken hoe hij een verbod op het uitkeren van winsten “coherent en consistent” kan toepassen.

Bronnen: NOS / Nieuwsuur / ANP / NVZ / FMT