Minister Kuipers van Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS) heeft de afgelopen weken zowel een visie op het gezondheidsinformatiestelsel als een actieplan Zorg en ICT gepubliceerd. De systemen zijn verouderd en niet koppelbaar, er is te weinig kennis bij inkopers en de marktmacht van de leveranciers is te groot.
De Minister komt met verschillende plannen om de situatie te verbeteren. Het idee is dat er meer datasolidariteit komt. Daarbij is de data voor alle partijen goed in te zien en te verwerken. Burgers moeten meer regie over eigen gezondheid en zorg nemen, maar daarbij is toegang tot de eigen gezondheidsdata cruciaal. Die is nu nog te vaak versnipperd.
Teveel marktmacht bij leveranciers
De Autoriteit Consument & Markt (ACM) kent de zorg-ICT-markt bepaalde kenmerken toe die maken dat deze markt niet goed functioneert en gevoelig is voor het ontstaan of versterken van marktmacht. Dit zou leveranciers in staat kunnen stellen hun sterke positie op de markt te misbruiken, mede door een gebrek aan samenwerking tussen zorgaanbieders om de afhankelijkheid van één leverancier te verminderen. Bij veel zorgaanbieders ontbreekt bovendien momenteel de nodige specifieke kennis en
ervaring voor goede ICT-inkoop. Een zorg-ICT-markt die weinig gereguleerde is in een maatschappelijke sector vereist bovendien ethische gedragscodes, die er nu vaak niet zijn, zo schrijft de Minister in het Actieplan Zorg – ICT markt.
Verouderd
Kuipers is vrij duidelijk over de huidige ICT-systemen in de zorg. Ze zijn “in veel gevallen verouderde, complexe en monolithische systemen die vaak niet voldoen aan moderne architectuur en standaarden.” Daarnaast maken leverancier-specifieke datamodellen elektronische gegevensuitwisseling en concurrentie lastiger.
Aanpak
Om deze problemen aan te pakken zet VWS in op het verbeteren van ICT-kennis en -inkoop binnen de zorgsector. Dit door middel van een opleidingsprogramma, kennisdeling en gezamenlijke inkoop en vraagarticulatie. Leveranciers kunnen maatregelen tegemoet zien waardoor ze hun maatschappelijke verantwoordelijkheid zullen moeten aantonen. En de elektronische gegevensuitwisseling moet worden bevorderd door middel van technische en wettelijke eisen aan ICT-systemen.
Kwaliteitsdata
In zijn nieuwe ‘Nationale visie en strategie- gezondheidsinformatiestelsel’ verlegt Minister Kuipers het accent naar de opbouw en kwaliteit van gezondheidsdata. Het idee daarbij is dat het niet zozeer gaat om het aan elkaar knopen van de vele verschillende systemen waarin deze data zijn opgeslagen, maar om het vastleggen van gezondheidsdata onafhankelijk van de specifieke toepassingsfunctie. Zo kunnen de data eenvoudiger worden hergebruikt voor andere doelen en wordt de uitwisselbaarheid automatisch verbeterd, is het idee.
