Dankzij glazen scheidingswanden behoudt het zorgperoneel het overzicht en hebben patiënten meer rust.

Optimalisering en verduurzaming

Na nieuwbouw van de vestigingen Assen en Scheemda en renovatie van de vestiging Stadskanaal is het nu de beurt aan de hoofdlocatie van Dialyse Centrum Groningen (DCG), in Groningen. Komend jaar worden de drie bestaande verdiepingen teruggebracht naar twee en volledig verbouwd. De renovatie wordt tevens aangegrepen om afdelingen logisch bij elkaar te plaatsen, de zorglogistiek te verbeteren, installaties te optimaliseren en, last but not least, waar mogelijk te verduurzamen. Medio 2024 zijn patiënten en medewerkers dan weer verzekerd van een up-to-date en toekomstbestendig zorggebouw.

tekst • Wilma Schreiber | foto’s • Dialyse Centrum Groningen

De Groninger locatie van DGC sluit de rij wat betreft nieuw­bouw en verbouwing. De aanleiding ligt in een combinatie van factoren. Doordat in het verleden drie andere vestigingen zijn geopend om de zorg zo dicht mogelijk bij de patiënt te brengen, kreeg de locatie Groningen minder patiënten en ontstond fysieke overcapaciteit. Daarnaast werkt het ondersteunend personeel sinds corona indien mogelijk 50 procent van de tijd vanuit huis. “Daardoor kwam er veel ruimte leeg te staan, wat de mogelijkheid bood om zo’n 1.000 vierkante meter af te stoten. En na achttien jaar waren sommige zaken ook aan onderhoud toe. Verder grijpen we deze gelegenheid ook aan om in de toekomst een zo duurzaam mogelijke dialyse te kunnen aanbieden”, verklaart Allard Smit, hoofd bedrijfsvoering DCG.

Ontwerpen meenemen
Als ‘buren’ (zie kader) raakte DCG in gesprek met Triade, dat ruime ervaring heeft met grote nieuwbouw- en renovatietrajecten. Die werd gecombineerd met de lessen uit eerdere nieuwbouw en renovatie bij de vestigingen van DCG. “We hebben veel meegenomen uit de ontwerpen van andere vestigingen en deze de aannemer als referentie aangeleverd. Ook hebben we samen met hen de opgeleverde afdelingen bezocht, als best practice”, vertelt Annet de Vree, manager Real Estate bij Triade in Groningen.

Zo komen er straks, net als in Scheemda, kleinere zalen voor twee tot zes personen, gescheiden door glazen wanden. Deze bieden meer rust en comfort voor patiënten, zeker tijdens nachtdialyse, terwijl de dialyse­verpleegkundige vanaf een centraal punt toch het overzicht behoudt. “Een groot contrast met nu, waarbij sprake is van grote zalen, die ook nog eens over verschillende verdiepingen verdeeld zijn. Dus de communicatie is straks ook een stuk eenvoudiger”, aldus Smit.

Dialyse Centrum Groningen (DCG)
De DCG-locatie Groningen wordt als laatste van de vier locaties geheel gerenoveerd.

Spannend proces
Voor de renovatie is voor de uitvoering gekozen voor bekende bouwpartners. “Voor ons was een belangrijke eis dat partijen het gebouw van het UMCG kennen, weten hoe het UMCG werkt en ook op de hoogte zijn van de kaders en richtlijnen omtrent de infrastructuur in het gebouw. Dat biedt meer zekerheid dat de uitvoering goed zal verlopen”, aldus De Vree. Onder begeleiding van RYSE werd een aanbestedings­leidraad opgesteld. “Daarbij gaat het om een stukje kwaliteit, passend bij dialysezorg, maar ook om te zien wat partijen op basis van het ontwerp kunnen leveren bij een bepaalde prijs. Een spannend proces, aangezien de oorspronkelijke plannen uit 2018 stamden, waarbij DCG en wij als financiers hebben onderzocht wat de markt te bieden heeft.”

In samenspraak met toeleveranciers en bouwpartners werd vervolgens een goede planning opgesteld. “Het aansluiten van de waterinstallatiesvoor dialyse en het concentraat is bijvoorbeeld essentieel en deze moetenook getest worden. Die zaken hebben we dus onder een vergrootglas gelegd, want de installatie gebeurt terwijl de winkel open is en de zorg moet altijd doorgaan”, zegt Smit.

Continu geïnformeerd
Bij de voorbereiding zijn stakeholders – cliëntenraad, OR, patiënten, doorverwijzers zoals ziekenhuizen, medewerkers en samenwerkings­partners (UMCG, Triade) – steeds meegenomen in de plannen en het initieel ontwerp. Zo werden er diverse deelprojectgroepen ingesteld, waarin zo veel mogelijk disciplines zitting hadden. Dit voor onder meer de inhuizing en verhuizing (fasering, wanneer wat) en voor de inrichting en het meubilair. Tevens werden informatiebijeenkomsten georganiseerd, waar betrokkenen vragen konden stellen en verbeterideeën konden aandragen, en is een aparte intranetpagina ingericht. “Op die manier was iedereen continu op de hoogte van de voorgenomen beslissingen. Verder is alles, van financiën tot inrichting goedgekeurd door OR en cliëntenraad.”

‘Het aansluiten van RO-water en concen­traat hebben we onder een vergrootglas gelegd’

Aandacht voor arbo
Bij de renovatie gaat DCG terug van drie naar twee verdiepingen. Daarbij worden afdelingen meteen logisch gegroepeerd. Zo komen alle ondersteunende afdelingen – TD, P&O, ICT en Financiën – op één afdeling. Verder zitten straks ook alle afdelingen die het zorgproces ondersteunen, zoals artsen en diëtetiek, bij elkaar in één gang, op dezelfde verdieping waar ook de patiënten verblijven. “Dat leidt tot een betere zorglogistiek”, stelt Smit. “Daarnaast besteden we ook aandacht aan arbozaken. Zo komen er bijvoorbeeld plafondliften in plaats van mobiele patiëntenliften, die moeilijker hanteerbaar zijn. En verder valt te denken aan bedgordijnen en betere verduisteringsmogelijkheden.”

Dialyse Centrum Groningen (DCG)
Stakeholders zijn steeds meegenomen in het project, onder meer via deelprojectgroepen voor in- en verhuizing en inrichting. Hier de nieuwe balie bij de locatie in Scheemda.

Duidelijke fasering
Op 1 mei zijn de renovatiewerkzaamheden in Groningen van start gegaan. Tijdens de eerste fase worden op de tweede verdieping kantoorruimten en een vergader-/eetgelegenheid aangepakt voor de ondersteunende diensten. Als dat juli dit jaar afgerond is, verhuizen ondersteunende diensten en directie en begint de tweede fase: het realiseren van extra kantoorruimte op deze verdieping. Dit staat gepland voor eind november dit jaar. “Daarna volgt de spannendste fase, het renoveren en herinrichten van de zorgafdeling en het vervangen dan wel optimaliseren van de technische installaties. Dit betreft onder meer de bereidingsinstallatie voor RO-water (gezuiverd water) en voor het concentraat om goed te kunnen dialyseren”, schetst Smit.

Data-aansluiting
Daarbij streeft DCG waar mogelijk naar verduurzaming, gebruikmakend van de kennis van leveranciers en de ervaring van de eigen technische dienst. “Dankzij het optimaliseren van de machines is de vestiging in Stadskanaal erin geslaagd 30% te besparen op het watergebruik en eveneens 30% op onthardingszout. Ook hier willen we die mogelijkheden benutten”, zegt Smit, die aangeeft dat ook alle dialysepanelen bij de dialyseplekken vervangen gaan worden. “Daar komen naast aansluitingenvoor water en concentraat ook data-aansluitingen om data uit de dialysemachine rechtstreeks in het EPD te brengen.” Een belangrijke toevoeging met het oog op de aanstaande Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD)-regelgeving, waarbij ook DCG op termijn het nodige zal moeten rapporteren over de eigen impact op mens en milieu. In dat licht is ook de overstap van veel kleine concentraattankjes naar één grotere tank op locatie Stadskanaal van belang: dit scheelt transportkilometers én afval.

‘Kennis van het gebouw biedt meer zekerheid dat de uitvoering goed zal verlopen’

Energie besparen
Ook op andere vlakken zet DCG in op vergroening. Zo wordt overal ledverlichting aangebracht en zal het energieverbruik vanzelf afnemennu er minder vierkante meters verwarmd hoeven te worden. “Ook controleren we de buitenramen op warmteverlies, dat scheelt energie. Daarnaast werken we met een lichtplan, waarmee we de verlichting per dialyseplek kunnen regelen en er ‘s nachts dus minder lichten aan hoeven. In de kantoren worden schakelaars veelal vervangen door bewegingsmelders”, vertelt Smit. “Verder mikken we bij de renovatie op zo veel mogelijk hergebruik van bijvoorbeeld kantoordeuren en systeemplafonds.”

Dialyse Centrum Groningen (DCG)
In het ontwerp voor de Groningse locatie zijn lessen meegenomen uit eerdere renovaties bij onder meer de locatie in Scheemda.

Kortom, DCG grijpt de renovatie aan om op alle vlakken te optimaliseren en te verduurzamen. “Dit is het moment om te kijken hoe processen precies lopen, hoe het beter en duurzamer kan, en hoe we ons personeel zo veel mogelijk kunnen ontlasten, ook gezien de huidige personeels­schaarste”, aldus Smit. “Moderne huisvesting helpt daarbij.”


Samenwerkingspartners Dialyse Centrum Groningen en Triade

Dialyse Centrum Groningen is een zelfstandig en innovatief dialyse­centrum, in 1997 ontstaan uit een fusie en sinds 2005 gevestigd op de Healthy Ageing Campus van het UMCG. Met een team van 158 medewerkers verzorgt DCG de behandeling van gemiddeld 180 patiënten op vier locaties: Groningen, Stadskanaal, Scheemda en Assen. Dit betreft zowel dialyse in het centrum (80%) als thuis­dialyse (20%).

Netwerkorganisatie Triade, dochter van het UMCG, is opgericht in 1988 en eveneens gevestigd op de Healthy Ageing Campus. Doel is goede innovaties tot stand te brengen en ondernemingen en kennisinstellingen een plek te bieden op de campus. Dit via drie bedrijfstakken: financiering, consultancy en vastgoed. Triade is tevens de verhurende partij van het gebouwdeel van DCG.


Bouwteam

• Bouwcombinatie BAM-Trebbe
• Harwig Installatietechniek
• RYSE (projectmanagement)
• Triade Real Estate
• Royal HaskoningDHV (installatieadvies)
• Wim Hart (architect)
• Dialyse Centrum Groningen

Dialyse Centrum Groningen (DCG)
Allard Smit (DCG) en Annet de Vree (Triade) combineren bij de renovatie de ruime ervaring met grote nieuwbouw- en renovatietrajecten van Triade met de lessen uit eerdere renovaties bij andere DCG-vestigingen.

Longreads zijn artikelen die wekelijks online geplaatst worden die uit het magazine komen.