Patiëntenfederatie Nederland geeft geen steun aan het op handen zijnde nieuwe Generiek Kompas ‘Samen werken aan kwaliteit van bestaan’. Het kompas is bedoeld om de kwaliteitskaders Verpleeghuiszorg en Wijkverpleging te vervangen. Maar de Patiëntenfederatie vindt het stuk te vaag.
Het Generiek Kompas is nog te abstract en geeft te weinig duidelijkheid en houvast voor cliënten, zegt de Federatie. “Over de vraag op welke zorg cliënten straks exact kunnen rekenen, blijft dit nieuwe kader te vaag,” aldus Arthur Schellekens, directeur-bestuurder Patiëntenfederatie Nederland. Het nieuwe kader moet per 1 januari 2024 ingaan, waarmee afspraken uit de huidige kwaliteitskaders komen te vervallen.
Toetsbare indicatoren ontbreken
Volgens Patiëntenfederatie Nederland staan in het kompas veel goede ambities over- en visies op hoe de toekomst van verpleeghuiszorg en wijkverpleging eruit moet komen te zien. Waar het document te vaag op blijft is de vraag op welke zorg je als cliënt in welke situatie mag rekenen: “Zeker voor de meest kwetsbare mensen met een grote afhankelijkheidsrelatie is het van groot belang dat dit heel duidelijk omschreven en afgesproken wordt. Maar dit kader geeft die duidelijkheid onvoldoende,” aldus Schellekens. Wat volgens Patiëntenfederatie Nederland ook ontbreekt zijn voldoende toetsbare, concrete indicatoren die inzicht geven in de kwaliteit die zorgaanbieders leveren: “In een sector met zoveel kwetsbare cliënten en waar ongeveer 20 miljard euro belastinggeld in omgaat, is het van belang dat de kwaliteit van die zorg objectief gemeten, gemonitord en waar nodig verbeterd wordt. Maar helaas neemt het aantal kwaliteitsindicatoren in dit voorgestelde kader juist af.”
Niet goed genoeg
Al eerder uitte Patiëntenfederatie Nederland haar zorgen, Zorginstituut Nederland onderschreef dit voorjaar die visie en gaf de betrokken partijen meer tijd om tot goede kwaliteitsnormen te komen. Ondanks intensieve inzet van betrokken partijen, is het nieuwe kwaliteitskompas volgens Patiëntenfederatie Nederland nog steeds niet goed genoeg om de huidige kwaliteitskaders te vervangen. Vooral het afnemende inzicht in kwaliteit steekt Schellekens: “De manier waarop aanbieders volgens dit nieuwe kwaliteitskompas over hun kwaliteit moeten rapporteren verschuift. Waar je op basis van de eerdere kwaliteitsafspraken concrete, objectieve cijfers over verschillende kwaliteitsindicatoren moet rapporteren die je landelijk met elkaar kunt vergelijken, mogen zorginstellingen dit straks ‘beeldend en verhalend’ en met ‘open gesprekken’ gaan doen. Maar dat is ons te abstract en niet concreet genoeg. We zien deze verschuiving breder in de zorg. Patiënten en cliënten hebben nauwelijks tot geen inzicht in de kwaliteit van zorg. En het wordt steeds moeilijker te achterhalen welke zorgaanbieders wel en welke zorgaanbieders niet voldoende kwaliteit leveren. In het belang van cliënten en patiënten is dit echter niet de weg die we op moeten.”
Verder praten
Volgens Schellekens blijft de Patiëntenfederatie bereid om mee te denken hoe dit nieuwe kwaliteitskader op cruciale punten verbeterd kan worden: “Wij willen als de grootste belangenbehartiger van patiënten en cliënten onze rol en verantwoordelijkheid blijven nemen om tot een toekomstbestendige wijkverpleging en verpleeg(huis)zorg te komen. Maar wel op basis van een helder, concreet en toetsbaar kwaliteitskader waarin het belang van kwaliteit van zorg voor cliënten voorop staat.”
Voors en tegens
Of het kompas daadwerkelijk wordt ingevoerd, beoordeelt het Zorginstituut Nederland (ZiN). Een woordvoerder laat weten dat deze beoordeling niet voor 22 december wordt bekendgemaakt. In het kompas, opgesteld door 24 zorgpartijen, wordt afscheid genomen van de bezettingsnorm en wordt veel de nadruk gelegd op wat ouderen en hun omgeving zelf kunnen doen. De partijen hebben het kompas ontwikkeld vanwege de krapte op de arbeidsmarkt en de stijgende zorgvraag. Volgens een aantal partijen is nietsdoen geen optie. Zo schrijft ACTIZ op haar website: “Het Kompas biedt niet alleen inzicht in wat men mag verwachten van ondersteuning, zorg en behandeling bij een zorgvraag, maar legt ook sterk de nadruk op samenwerking tussen mensen met een zorgvraag, professionals, mantelzorgers en andere betrokkenen. Deze samenwerking is gericht op het afstemmen van zorg op de individuele behoeften en voorkeuren, waardoor de zorg kan aansluiten op het leven dat mensen willen leiden. Hierdoor wordt de eigen regie en autonomie van mensen versterkt, wat bijdraagt aan een verbeterde kwaliteit van bestaan. Het Kompas sluit aan bij verschillende zorgfases, van thuiszorg tot verpleeghuiszorg.”
Bron: Nieuwsbericht Patiëntenfederatie Nederland / SKIPR / ACTIZ / FMT
