Op dinsdag 3 september publiceerde EY de Barometer Nederlandse Gezondheidszorg 2024. Die laat zien dat de rating van de Nederlandse gezondheidszorg terug is op bbb-. Daar moet wel bij aangetekend worden dat de cijfers die onze zorg weer net dat ene treetje optilden dat de zorg als kredietwaardig aanmerkt gebaseerd is op enigszins geflatteerde cijfers.
EY voert jaarlijks een onderzoek uit onder Nederlandse zorginstellingen op basis van financiële en operationele kengetallen. Het gaat om indicatoren zoals EBITDA en rendement, maar ook verzuim en PNIL. De Zorgbarometer geeft een goed beeld van de gezondheid van 785 instellingen die actief zijn in de Nederlandse Gezondheidszorg. Hij geeft zorginstellingen een instrument voor benchmarking in handen. De toegekende rating volgt de systematiek die Standard & Poor’s en Fitch gebruiken om kredietwaardigheid uit te drukken. De barometer van een bepaald jaar heeft altijd betrekking op het jaar daaraan voorafgaand. De barometer 2024 gaat dus over 2023.
Opbouw rating
De rating is grofweg een resultante van:
- financiële prestaties (o.a. rendement en EBITDA);
- financiële positie (o.a. solvabiliteit en liquiditeit);
- operationele prestaties (o.a. verzuim en inzet externen).
Laatsten vaak de zwaksten
De neerwaartse trend die in 2022 zichtbaar was, lijkt in 2023 een pas op de plaats te maken. De Nederlandse zorg is van een eenmalige bb+ terug naar bbb- en dat is op zich goednieuws. Met ongeveer 65 zorgaanbieders die hun cijfers over 2023 nog moeten deponeren, laat de EBITDA over 2023 een heel licht herstel zien. Dat herstel komt voort uit de nagekomen baten. Het is nog de vraag is wat ervan overblijft als de laatste 65 zorgaanbieders hun cijfers hebben gedeponeerd. De ervaring leert namelijk dat dit doorgaans de verlieslatende zorgaanbieders zijn, zo stelt EY.
Verschillen nemen toe
Opvallend is dat er iets meer zorgaanbieders onder verhoogde bewaking staan van het Waarborgfonds voor de Zorg. Eind 2023 waren dat er 27, ten opzichte van 25 het jaar ervoor. Wanneer de gemiddelde kredietwaardigheid stijgt, maar het aantal ‘zorgenkindjes’ ook, kunnen we concluderen dat de verschillen tussen financieel gezond en minder gezond groter worden. Die trend was vorig jaar ook al te zien.
Subsectoren
In de verdeling over de subsectoren zien we geen grote verschuivingen. Op de subsector RIBW (beschermd wonen) na volgen ze de trend van het terugwinnen van de kleine verliezen in 2022.
Opvallend is verder dat de academische ziekenhuizen de hoogste rating hebben en de algemene ziekenhuizen de laagste. EY concludeer hieruit dat omvang van ziekenhuizen een significante impact heeft.
Geografische verschillen
De verschillen tussen de provincies onderling worden iets kleiner. En het valt op dat de beste ratings overwegend worden gehaald buiten de Randstad: de vijf provincies die in 2023 de (positieve) arating hebben gehaald zijn Groningen, Friesland en Zeeland, Noord-Holland en Overijssel.
Noodzaak transitie
Overall concludeert EY dat de Nederlandse gezondheidszorg nog steeds voor de uitdaging om de zorg anders te organiseren. Daarvoor is financiële slagkracht, daadkrachtig bestuur, centrale regie en een eenvoudiger stelsel nodig; een stelsel met minder schotten en gericht op financiering van gezondheid in plaats van geneeskunde.
> In ruil voor een aantal persoonlijke gegevens is de Zorgbarometer 2024 hier te downloaden.
