In de zorg is het nooit rustig. Zo heeft de Wet langdurige zorg (Wlz) de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) vervangen, gemeenten en zorgverzekeraars hebben meer taken gekregen en door toenemende zorgkosten staan budgetten onder druk. En dan zijn de snelle ontwikkelingen op het gebied van ICT nog achterwege gelaten. Ook die wereld staat niet stil en oefent flinke druk uit op de zorg. Rapporteren kan steeds meer digitaal, roosters hangen al jaren niet meer aan prikborden en ook de urenverantwoording, declaraties en het bestellen van materialen gaan steeds vaker digitaal. Om maar over ontwikkelingen als VR, domotica en e-health te zwijgen. Een interessante vraag is dan ook; hoe gaat de zorgverlener van vandaag om met digitalisatie in de zorg?
Chaos om het zorgdossier bij te werken
Eén van de belangrijkste middelen in de communicatie tussen zorgverleners is het zorgdossier. Ondanks de snelle ontwikkelingen in de digitale wereld, blijft dit nog achter in het bijwerken van de zorgdossiers. Uit onderzoek is gebleken dat niet iedere zorgverlener het zorgdossier digitaal kan raadplegen of bijwerken. Daarnaast werken veel zorgverleners het dossier eerst op papier en vervolgens digitaal bij. Dit is zorgwekkend, gezien deze manier van werken zeer foutgevoelig en bovendien tijdrovend is. Het vergroot de kans op interpretatiefouten en maakt het delen van informatie met andere zorgverleners ook nog eens moeilijker. Kritieke situaties komen hierdoor nog te vaak voor.
Niet alleen door de inefficiënte bijwerking van het zorgdossier, maar ook door falende ICT-systemen heeft bijna de helft van de zorgverleners ervaring met kritieke situaties. In het onderzoek komt zelfs naar voren dat één op de tien zorgverleners maar liefst meer dan vijf keer een kritieke situatie heeft meegemaakt in de loopbaan. De oorzaken zijn uiteenlopend van het niet beschikbaar zijn van de ICT-systemen tot het gebrek aan effectieve communicatiemiddelen.
Digivaardigheden blijven achter
Om kritieke situaties te vermijden is het belangrijk dat zorginstellingen meer inspelen op het belang van digitalisatie. Daarnaast moeten zij ervoor zorgen dat iedere medewerker de mogelijkheid heeft om het zorgdossier direct aan de bron bij te werken. De kans dat er fouten in het dossier sluipen wordt hierdoor enorm verminderd. Echter is er een ander obstakel, want hoe zit het met de ICT-vaardigheden onder de zorgverleners?
Zorgverleners zijn het unaniem eens dat ICT-kennis en kunde alsmaar belangrijker worden. Helaas blijven de kennis en vaardigheden nog wel achter. Een grote groep zorgverleners heeft het gevoel dat de ontwikkelingen vele malen harder gaan dan hun eigen kennisniveau. Ook geven zij aan nog niet voldoende voorbereid te zijn op verdere digitalisering. Het bijbenen van ICT-vaardigheden om mee te kunnen gaan in de digitalisering van de zorg is dus niet zo vanzelfsprekend als het lijkt.
Toch zijn de juiste kennis en vaardigheden op ICT-gebied onder andere bepalend voor het succes van zorgorganisaties. Logischerwijs krijg je kennis en kunde van nieuwe technologieën niet zomaar. In feite vraag het om een gedragsverandering en daar heb je trainingen en kennissessies voor nodig, waarbij de zorgverlener op een efficiënte manier wordt begeleid. Dit komt uiteindelijk niet alleen ten goede aan de medewerkers, maar ook zeker aan de cliënten.
ICT als medicijn om kopzorgen weg te nemen
Zorgverleners zijn het er over eens dat digitalisering en intuïtieve ICT ervoor zorgen dat de zorgverlening veel meer op de cliënten gericht kan worden. Digitalisering zorgt ervoor dat medewerkers meer tijd hebben voor de cliënt en dat is waar de zorg om gaat. De cliënt moet voorop staan en niet de rompslomp rondom ICT. Het is daarom uitermate belangrijk voor zorginstellingen om de kreet ‘keep it simple’ letterlijk te nemen. Zorg dat medewerkers niet hun weg hoeven te zoeken in een wirwar aan systemen en applicaties. ICT moet voor ze werken en tijd besparen. Zet de gebruiker, de zorgverlener, bij het inregelen van ICT-voorzieningen centraal.
ICT verandert snel en de behoeften van de medewerkers veranderen misschien nog wel sneller. Het optimaal benutten van ICT-voorzieningen vraagt daarom om aanpassingen van zowel zorginstellingen als het personeel. Flexibiliteit, mobiliteit en productiviteit zijn de standaarden, waarbij een online werkplek de uitkomst is. Deze werkplek faciliteert medewerkers en zorgt ervoor dat ze meer bereiken, optimaal kunnen samenwerken en de ruimte krijgen om te innoveren. Kortom, ICT kan zeker als medicijn dienen en alle zorgen van morgen wegnemen
