Kind staat buiten met de handen voor de ogen. Kenmerken van autisme bij kinderen
Beeld: Mihail Nilov - Pexels

1 à 2% van de Nederlandse bevolking heeft autisme. Autisme is vaak op jongere leeftijd al te herkennen; Dat helpt om latere problemen te voorkomen! Het brein van jonge kinderen is nog plastisch, dus als je er vroeg bij bent kun je de ontwikkeling bijsturen. Het is dan ook belangrijk voor ouders om de signalen van autisme tijdig te herkennen. Autisme kun je vaak al opmerken als kinderen nog heel jong zijn, zelfs als baby.  Met vroeg signaleren kun je je kind op de juiste manier ondersteunen.

Wat is autisme?

Autisme is een verzamelnaam voor kwetsbaarheden op het gebied van sociale interactie, flexibiliteit in denken, communicatie, het verwerken van prikkels, bewegen en denken. Mensen met autisme verwerken informatie in de hersenen anders dan mensen zonder autisme. Dit geldt vooral voor de manier waarop informatie binnenkomt. Vaak hebben mensen met autisme een gemiddeld tot hoge intelligentie.

De kenmerken bij kinderen tot vier jaar

Bij kinderen tot vier jaar oud zijn de kenmerken van autisme nog wat vaag. Vaak zijn kinderen met autisme op deze leeftijd niet zo bezig met anderen. Zo kan het zijn dat je kind nauwelijks of niet reageert wanneer iemand contact met hem of haar zoekt. Kinderen met autisme reageren kunnen bijvoorbeeld lauw reageren als iemand naar hen lacht, of hun naam noemt. Ze maken weinig tot geen oogcontact met anderen. Ook in de taalontwikkeling kun je signalen van autisme herkennen. Kinderen met autisme brabbelen minder en proberen niet of weinig om woorden en klanken na te bootsen. Tussen de twee en vier jaar oud zal het kind ook nog geen spontane zinnen gebruiken. Nog een rode vlag: je kind praatte in eerste instantie wel, maar stopt daar ineens mee. Zo’n dip zie je soms ook in communicatie met gebaren; het kind zwaait dan bijvoorbeeld niet meer.

De kenmerken bij kinderen tussen de vier en zes jaar

De kenmerken bij kinderen van vier tot zes jaar oud borduren voort op de genoemde kenmerken bij peuters. Een kind met autisme heeft nog steeds moeite met het maken van oogcontact. Dit heeft te maken met moeite met sociale interactie. Dat zie je terug in moeite met vriend(innet)jes maken en het onderhouden van deze vriendschappen. Een andere, opvallende eigenschap is dat kinderen met autisme minder gefocust zijn op hoe anderen zich voelen. Daarbij is communicatie ook lastiger, met name wanneer het aankomt op humor. Ze vatten dingen over het algemeen heel letterlijk op, waardoor miscommunicatie ontstaat.

Hoe weet je zeker of je kind autisme heeft?

Heeft jouw kind moeite met deze communicatiepunten en/of moeite met de verwerking van prikkels? Het is een goed idee om hierover te communiceren met een consultatiebureau of de huisarts. Zij zullen in gesprek gaan met je kind en observaties maken, bijvoorbeeld tijdens het spelen van spelletjes. Een andere optie is om een zorgverlener van de jeugdgezondheidszorg in te schakelen. Zij komen zelfs bij jou thuis of op school. Vermoeden zij dat er sprake is van autisme? In dat geval zullen ze hoogstwaarschijnlijk een doorverwijzing maken naar een psycholoog of psychiater om met zekerheid vast te stellen of je kind autisme heeft.

> Lees meer over hulp en begeleiding voor kinderen met autisme door autisme begeleiding Arnhem.