Iedere zorgorganisatie heeft te maken met de wet- en regelgeving rondom legionellapreventie. Dat lukt over het algemeen goed, maar er zijn altijd verbeterslagen te maken. Een goede mogelijkheid daarvoor is het duurzaam inrichten van het legionellabeheer, in meerdere betekenissen van het woord. Daarmee wint de organisatie én de planeet. Egbert Leiting, Business Unit Manager Operations bij legionellabeheer- en water-behandelingsspecialist Normec Kalsbeek, geeft vier tips voor zorgorganisaties die op zoek zijn naar een win-winsituatie.
Tip 1: optimaliseer digitaal beheer
Het is een verplichting vanuit de wet- en regelgeving dat elke zorgorganisatie bepaalde beheermaatregelen uitvoert. In het verleden gebeurde dat allemaal handmatig en werd het beheer vastgelegd in logboeken. Dat gaat nu al meer dan tien jaar grotendeels digitaal. Inmiddels worden legionellapreventiemaatregelen eenvoudig uitgevoerd met behulp van een smartphone, tablet of pc. Daarmee is op elk moment in het legionelladashboard te zien wat de laatste stand van zaken is.
Egbert Leiting geeft als tip mee dat het met een dergelijk digitaal systeem ook mogelijk is om een externe specialist mee te laten kijken. Die kan dan bijvoorbeeld controleren of bepaalde taken uitgevoerd zijn of dat er afwijkingen zijn. “Daardoor wordt er eerder alarm geslagen als er iets fout dreigt te gaan. Het gebeurt wel eens dat spoeltaken achterblijven. Een externe specialist constateert dit in het dashboard en fungeert dan als stok achter de deur, zodat het spoelen alsnog gebeurt. Dat verbetert de duurzame kwaliteit van het preventiebeleid.”
Een externe expert kan toezicht houden op vragen als:
- Zijn alle legionellabeheersmaatregelen uitgevoerd?
- Wat zijn de resultaten van de monster-names?
- Zijn er besmettingen geconstateerd?
- Welke acties zijn er uitgevoerd naar aanleiding van een geconstateerde legionellabesmetting?
- Heeft er al een herbemonstering plaatsgevonden?
- Zijn wijzigingen in gebruik (zoals een leegstaande kamer) juist geregistreerd?
- Welke openstaande legionellabeheersmaatregelen zijn er?
Tip 2: kies voor temperatuursensoren
Het digitaliseren van de preventiecyclus is nog maar het begin, als het aan Egbert Leiting ligt. Een volgende stap die nu al door diverse zorgorganisaties is genomen, is namelijk dat er sensoren aan het digitale beheersysteem zijn gekoppeld die de temperatuurmeting doen en registreren wat het gebruik is van bepaalde leidingen of tappunten.
“Als je dat doet, dan hoef je niemand meer langs te sturen voor de maandelijkse temperatuurmeting. En als je op kritische punten zo’n meting doet, dan kun je op basis van die sensorinformatie zien of een tappunt gebruikt wordt. Op basis daarvan bepaal je waar er wel of niet gespoeld moet worden. Zo voorkom je dat je onnodig tappunten spoelt, dat je onnodig water verbruikt en onnodig tijd besteedt aan het spoelen. Bovendien wordt het spoelen vaak uitbesteed aan schoonmaakmedewerkers of zorgmedewerkers, die zich hierdoor weer kunnen richten op hun core business.”
Vaak wordt de temperatuurmeting bij zorgorganisaties ook nog gedaan door iemand anders dan degene die spoelt. Als dat niet meer nodig is, dan heeft de organisatie minder reisbewegingen. Dat scheelt kosten en CO2. Bovendien is er hierdoor minder onrust op de afdelingen.
Tip 3: combineer waterbehandelingen
Een derde tip van Egbert Leiting gaat over het voordeel dat zorgorganisaties kunnen behalen door verschillende waterbehandelingen te combineren. Als een expert toch naar een locatie moet voor legionellapreventie, kan die persoon net zo goed ook kijken naar het onderhoud van bijvoorbeeld de waterbehandelingsapparatuur, cv-installaties en waterontharders.
“Er zijn meer werkzaamheden nodig op een locatie, zoals monsterafname en keerklepcontrole. Maar ook het reinigen van cv-ketels en de bijbehorende watersystemen kan daar gebeuren. De behandeling van het cv-water kan op dat moment eveneens meegenomen worden. Door deze zaken te combineren kan een organisatie wel 10 à 20% energie besparen. Dat scheelt enorm, dus dit is specialistisch werk dat echt de moeite waard is. Na de eerste behandeling is het een kwestie van monitoren en die monsters afnemen kan de organisatie zelf. Dat kan weer gecombineerd worden met de legionellapreventie.”
Tip 4: zout en suiker in plaats van chemie
De laatste tip gaat over het terugbrengen van het gebruik van chemische middelen in waterbehandeling in de zorg. Ziekenhuizen kunnen hun koeltorens namelijk continu laten behandelen op een milieuvriendelijke manier. Met zout en suiker.
“Chemische stoffen zijn niet allemaal even prettig. Toch wordt er nu vaak zware chemie ingezet, die vanuit wetgeving steeds meer aan banden wordt gelegd. Ook vanuit duurzaamheidambities zoeken zorgorganisaties naar alternatieven. Gelukkig is daar nu een duurzaam alternatief voor. Vanuit zout is ter plekke chloor te maken met een beetje stroom. Daarnaast is er nog een tweede stofj e nodig, dat is een corrosie-inhibitor. Dat is een stof die zorgt dat er geen kalkafzetting komt. In het verleden werd daar ook vaak een chemische stof voor gebruikt. Nu kan dat met een stof die is gebaseerd op een suikermolecuul dat ook die kalk aan het systeem onttrekt. Dat is een prachtig voorbeeld van duurzaamheid op het gebied van waterbehandeling.”
Over Normec Kalsbeek
Normec Kalsbeek is een gerenommeerd adviesbureau op gebied van waterkwaliteit en waterveiligheid. Specifiek op legionellapreventie en -beheersing, maar ook (proces)water-behandeling. Het bedrijf is al 75 jaar actief op alle gebieden van waterbehandeling, met als missie bijdragen aan een betere waterhuishouding en een verhoogde veiligheid.
▸ Meer informatie:www.normeckalsbeek.nl
