Muziek verlicht fysieke en emotionele ongemakken. Daarom trekken muzikanten van het Vlaamse MusIC voortaan twee keer per week naar het Universitair Ziekenhuis Gent en het Militair Hospitaal in Neder-over-Heembeek. Op de IC en in het Brandwondencentrum brengen ze livemuziek aan bed, op maat van de patiënt.
Tegengewicht voor pijn en stress
Veel patiënten en hun familie ervaren een opname op een Intensive Care als heel stresserend, zowel fysiek als mentaal. En die stress zindert vaak nog lang na. Dat wordt PICS genoemd: het post intensive care syndrome.
Psychologe Bo Van den Bulcke van het UZ Gent staat aan de wieg van MusIC, samen met verpleegkundige Willem Wittenberg van het Brandwondencentrum van Neder-over-Heembeek. ‘We zijn voortdurend op zoek naar manieren om PICS te vermijden’, aldus de psychologe. ‘Muziek kan helpen om pijn, ongemak en stress weg te nemen.’
Willem Wittenberg spreekt uit eigen ervaring: ‘Mijn vader kreeg in 2017 een hersenbloeding. Om zijn hersenen te stimuleren, hebben mijn broer en ik voor hem livemuziek gespeeld. We merkten aan zijn gezicht en ademhaling dat hij op de muziek reageerde. En dus wilden we dat ook voor andere mensen doen.’
Professionele muzikanten
Vandaag telt MusIC een tiental professionele muzikanten die onder andere cello, viool, gitaar, klarinet en fluit spelen. Ze zijn speciaal opgeleid om bij patiënten aan bed te komen. ‘De muzikanten spelen geen concert’, legt Wittenberg uit. ‘Ze passen de toon en het tempo van de muziek aan de reacties van de patiënt aan.’
‘Ze brengen muziek als therapie’, vult Van den Bulcke aan. ‘De eerste ervaringen zijn goed, we merken dat livemuziek een positief effect heeft op de patiënten en hun familie. Dat effect is overigens bewezen door recent onderzoek in het Verenigd Koninkrijk.’
Multidisciplinaire studie
Ook in België en Nederland start een onderzoek naar het effect van livemuziek op de fysieke en mentale gezondheid van patiënten. ‘We meten verschillende fysieke parameters, zoals ademhalingsfrequentie, hartslag en pijn. En we werken met vragenlijsten over angst en depressie’, zegt Bo Van den Bulcke. ‘Het onderzoek voeren we samen uit met de muzikanten, patiënten en zorgverleners’.
In het Verenigd Koninkrijk loopt al sinds 2016 een gelijkaardig project onder de noemer ‘ICU-Hear’. Ook Nederland gebruikt livemuziek als therapie op afdelingen Intensieve zorg. En nu volgt België. Voorlopig trekt MusIC alleen naar het UZ Gent en het Militair Hospitaal van Neder-over-Heembeek. Maar zodra de vereniging over meer fondsen beschikt, wil ze ook naar andere ziekenhuizen gaan.
