De Autoriteit Consument & Markt (ACM) gaat het voor netbeheerders mogelijk maken om bij nettoegang voorrang te geven aan projecten met een maatschappelijke functie, zoals veiligheidsdiensten en zorginstellingen. Daarnaast wil de ACM het mogelijk maken om ook voorrang te verlenen aan andere projecten die congestieproblemen oplossen of beperken. Dit betekent dat netbeheerders in gebieden waar een tekort is aan transportcapaciteit kunnen afwijken van het principe dat degene die het eerste een aanvraag doet als eerste toegang krijgt tot het net (‘first come, first serve’).
Om de afwijking van first come, first served te regelen start de ACM op korte termijn een codewijzigingstraject. Het streven is het ontwerp-codebesluit in mei 2023 te publiceren. In de tussentijd staat de ACM het toe dat netbeheerders hierop anticiperen: als netbeheerders in een concreet geval kunnen motiveren waarom voorrang nodig is, zal de ACM niet handhavend optreden.
Transportschaarste
In Nederland is er op dit moment op veel plekken onvoldoende netcapaciteit om aan alle vraag naar elektriciteitstransport te voldoen. Netbeheerders kunnen partijen hierdoor niet direct toegang geven tot het elektriciteitsnet. Hierdoor ontstaan er wachtrijen, totdat er door congestiemanagement of door het verzwaren van het net weer voldoende transportcapaciteit beschikbaar komt.
Afwijken van ‘first come, first served’ mogelijk
Het first come first served-beginsel is vastgelegd in de Netcode Elektriciteit en is een uitwerking van het (Europese) non-discriminatiebeginsel. Dit principe werkt goed als er voldoende capaciteit is, maar bij transportschaarste kan het leiden tot onwenselijke maatschappelijke uitkomsten. Partijen die bijvoorbeeld juist een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan het oplossen van congestieproblemen, moeten dan wachten op nettoegang.
De ACM vindt dat transportschaarste het behalen van belangrijke maatschappelijke doelen, zoals het oplossen van congestie, woningbouw of gezondheidszorg, niet in de weg mag staan. Daarom wil de ACM netbeheerders in gebieden met transportschaarste ruimte geven om voorrang te verlenen als dit voor het realiseren van dat doel nodig is. Zolang netbeheerders voorrang geven op basis van objectieve en transparante criteria, past dit volgens de ACM binnen het (Europese) non-discriminatiebeginsel en is dit dus toegestaan.
De ACM vindt het belangrijk dat de netbeheerders deze rol proactief oppakken en vervullen en daartoe samen met overheden en de ACM een afwegingskader opstellen.
 gaat het voor netbeheerders mogelijk maken om bij nettoegang voorrang te geven aan zorginstellingen.){kind=link}