Schade in het DNA van onze genen leidt tot het tijdelijk stopzetten van het proces waarbij genen worden omgezet in werkzame eiwitten, de zogenoemde transcriptie. Onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) hebben ontrafeld hoe de cel precies aan de noodrem trekt.

In het prestigieuze tijdschrift Genes&Development beschrijven de onderzoekers, onder leiding van prof. dr. Haico van Attikum, dat de pauze in het transcriptieproces wordt geïnitieerd door het enzym WWP2. Het eiwit zorgt ervoor dat de transcriptiemachine wordt versierd met ubiquitine-moleculen, waardoor deze wordt herkend en afgebroken door de shredder van de cel, het proteasoom. De tijdelijke transscriptiestop bevordert het repareren van de DNA-schade en een voorspoedig herstel van het transcriptieproces.

Vitaliteit van de cel

Dit is een belangrijke ontdekking, want een goed werkend transcriptieproces ligt aan de basis van de vitaliteit van de cel. Bij transcriptie wordt van een gen in het DNA een kopie gemaakt, een zogenoemd messenger-RNA (mRNA). mRNA wordt vervolgens vertaald naar werkzame eiwitten, de werkpaarden van onze cellen. Wanneer het DNA van een gen beschadig raakt, kan dit de transcriptie van het gen, en dus ook de aanmaak van eiwitten, beïnvloeden.

Voor het onderzoek is samengewerkt met de groep van prof. dr. Alfred Vertegaal (LUMC-afdeling Cel en Chemische Biologie) en dr. Evi Soutoglou (IGBMC, Straatsburg).

Meer weten? Lees de publicatie ‘WWP2 ubiquitylates RNA polymerase II for DNA-PK-dependent transcription arrest and repair at DNA breaks’ in Genes&Development.