Onderzoek van RTL Nieuws redactie heeft meer dan 560 dubieuze zorgondernemingen geïdentificeerd. Met ‘dubieus’ wordt bedoeld dat er een groot risico is op witwassen, fraude en andere vormen van criminaliteit. Het is niet moeilijk om een zorgonderneming te starten, en ook niet om die een plaats te geven in een netwerk van dubieuze andere bedrijven.
Het onderzoek is een samenwerkingsproject van de RTL-redactie, die al langer op dit dossier actief is, met het Informatie Knooppunt Zorgfraude (IKZ) en het Regionaal Informatie en Expertise Centrum (RIEC) Oost-Nederland. Zij hebben acht risico-indicatoren samengesteld die kunnen wijzen op mogelijk zorgfraude of -ondermijning. Vervolgens zijn ongeveer 70.000 bedrijven in het sociale domein langs de lat van die indicatoren gelegd. Dat is gedaan in samenwerking met Graydon, dat informatie over bedrijven verzamelt op basis van openbare bronnen. Wanneer een bedrijf een hit heeft op drie of meer risico-indicatoren, wordt het aangemerkt als ‘dubieus’.
De acht indicatoren
- Hoge winsten: meer dan 8% is in de zorg niet normaal en wordt door experts zorgelijk genoemd;
- Vastgoed: zorgondernemers die tegelijkertijd ook vastgoedondernemer zijn;
- Hoog-risico-branches: relaties van het zorgbedrijf met branches waarin veel contant geld omgaat, zoals de autobranche, horeca of taxiwereld;
- Loonratio: loonkosten die minder dan 65% van de omzet bedragen (dat is abnormaal in de zorg);
- Hoge omzet van ZZP’er: een omzet van meer dan 150.000 euro door een ondernemer zonder personeel.
- Wet Normering Topinkomens: overschrijding van de WNT-grens (228.599 euro bruto per jaar) in de honorering van bestuurders;
- Wijzigingen: snelle wisseling van bestuurders of verandering van rechtsvorm.
- Faillissement: een eerder faillissement van de zorgondernemer of bedrijf uit het netwerk.
Probleembedrijven
In totaal vonden de onderzoekers van RTL Nieuws 567 dubieuze zorgondernemingen in Nederland. Dat zijn lang niet allemaal bedrijven die veroordeeld zijn voor fraude; het zijn ondernemingen met een ‘rode vlag’. Bedrijven die actief zijn in de thuiszorg, de dagbesteding voor mensen met een beperking en de GGZ zijn oververtegenwoordigd in de geïdentificeerde probleemgroep.
Verder valt op dat bijna de helft van dubieuze zorgbedrijven jonger is dan 7 jaar, en dus is opgericht nadat op 1 januari 2015 een flink aantal zorgtaken bij gemeenten is belegd.
Controle en monitoring
Zorgkantoren en gemeenten hebben moeite met hun toezichts- en controletaken. “Onderzoek is monnikenwerk”, zo stelt de Almelose wethouder Eugène van Mierlo op de RTL-site, “Maar het helpt wel om het kaf van het koren te scheiden om later problemen te voorkomen.” Het onderzoeksmodel van matching van openbaar beschikbare data met risico-indicatoren is bruikbaar als instrument voor monitoring van zorgfraude-signalen.
> Lees hier het uitgebreide artikel op de RTL-site
