De toolkit Dementievriendelijk Wonen is grondig vernieuwd. Voor de update tekende KAW, in samenwerking met Alzheimer Nederland, in opdracht van seniorenhuisvester Woonzorg Nederland, dat zelf ook aanzienlijk inhoudelijk bijdroeg. Naast de update is er heel veel nieuwe informatie toegevoegd.
De toolkit is een toegankelijk document vol adviezen, illustraties en tips. Dementievriendelijk Wonen biedt praktische handvatten voor bijvoorbeeld ontwikkelaars, woningcorporaties en complexbeheerders om de woonomgeving beter af te stemmen op de behoeften van mensen met dementie.
Coproductie
Architecten- en adviesbureau KAW is gespecialiseerd in het sociaal en ecologisch verduurzamen van onze woon- en leefomgeving. In dit project zijn de krachten gebundeld met Alzheimer Nederland en partijen als Aedes, ActiZ en de DEEL Academy van de TU Eindhoven. Opdrachtgever Woonzorg Nederland beschikt nu over een alle deelaspecten dekkende toolkit die tot ver in de toekomst meekan. Ook de ministeries van VWS en BZK zijn veelvuldig geraadpleegd en hebben hun steun uitgesproken voor dit initiatief. De toolkit is digitaal beschikbaar.
Enorme urgentie
De toolkit heeft niet alleen betrekking op het bouwen van zorgcomplexen, maar ook op dementievriendelijke woningbouw. Voor wie het nieuws een beetje volgt, mag duidelijk zijn dat de urgentie hoog is. Door onder andere de vergrijzing en een enorm tekort aan zorgplaatsen en -personeel blijven senioren langer thuis wonen, en neemt het aantal huurders met dementie hand over hand toe. Daarnaast groeit het aantal mensen met dementie jaarlijks tot naar verwachting 500.000 patiënten in de komende 15 jaar. Een dementievriendelijk gebouw en begeleiding door beheerders, (mede)huurders en de sociale omgeving zijn niet alleen essentieel voor de zelfredzaamheid van deze groep senioren, maar ook voor het functioneren van onze maatschappij.
Subtiele ondersteuning
Volgens Hilda Hoekstra, zorgexpert bij KAW, maakt dat de toolkit belangrijk en relevant. ‘Dit sluit aan bij wat KAW beweegt, te weten het sociaal en ecologisch verduurzamen van onze woon- en leefomgeving. De uitdaging daarbij is om suggesties te doen die resulteren in een esthetisch en functioneel woongebouw, dat tegelijkertijd en heel specifiek aansluit bij de behoeften en mogelijkheden van bewoners met dementie. We streven naar een woonomgeving die niet direct herkenbaar is als een zorgvoorziening voor dementie, maar toch subtiel ondersteuning biedt aan mensen met dementie. Zodat zij zelfstandig kunnen handelen en zich veilig en vertrouwd voelen. De toolkit Dementievriendelijk Wonen helpt om hierin afwegingen te maken en te begrijpen hoe je met kleine, maar de juiste keuzes grote invloed kunt uitoefenen. Wanneer je bijvoorbeeld een raampje plaatst in of naast de voordeur kan de huurder iets herkenbaars ophangen zodat hij of zij zijn appartement makkelijker herkent en terugvindt.’
Verbinding in een vrije en veilige omgeving
KAW heeft veel ervaring met het ontwerpen voor mensen die lijden aan dementie. Zo ontwierp het bureau onlangs ‘Wij zijn Zuiderschans’ in Den Bosch. Dit zeer duurzame zorggebouw is volledig ingericht op het maken van contact en verbinding in een vrije, maar ook veilige omgeving. Zo komt de voordeur van de bewoners met dementie uit op het algemene plein met sociaal-culturele voorzieningen. Hier is altijd wat te beleven. In Zuiderschans wonen daarnaast ‘buurtverbinders’. Dit zijn gewone bewoners die zich twee dagdelen per week inzetten voor hun buren die zorg nodig hebben. De druk op zorgpersoneel vermindert hierdoor en tegelijkertijd werken de buurtverbinders aan cohesie.
Zorg in het groen
Een ander voorbeeld is De Nieuwe Hoeven in Schaijk. Hier bouwde KAW midden in de Brabantse bos- & heidenatuur en tussen de dieren een aantal kleinschalige woonzorggebouwen voor mensen met dementie. Daaromheen een voedselbos, een plukroute, teeltvelden voor groenten, een binnentuin en een hooiberg. Allemaal met het oog op het welzijn van de bewoners; stimulans om naar buiten te gaan en bewegen. Bijvoorbeeld door mee te helpen bij het tuinonderhoud. En dat natuurlijk ook weer duurzaam. De Nieuwe Hoeven draait op zonnepanelen en bodemverwarming, en is gebouwd van hout.
> De toolkit is digitaal beschikbaar op de website van Alzheimer Nederland.
