Zorgorganisatie Carinova startte drie jaar geleden met het opschalen van beeldzorg, met behulp van subsidie uit de Stimuleringsregeling E-health Thuis (SET). En dat was een groot succes: inmiddels is de inzet van e-health geen innovatie meer, maar gewoon een manier van werken, vertellen Wencke Eijkelkamp (manager innovatie en transformatie van zorg bij Carinova) en Paul Haarman (projectleider zorginnovatie) aan ZonMW.
Eijkelkamp: “Carinova is een organisatie voor ouderenzorg. We moeten slimmer organiseren, anders kunnen we straks de zorgvraag niet meer aan. Dat is het startpunt geweest van innovatie.”
SET-subsidie
Haarman: “In 2019 hebben wij een SET-aanvraag gedaan voor de ‘THUIZZ’ tablet. Voor beeldzorg begonnen we met een pilot en die was succesvol, alleen opschaling was lastig. Mensen vonden het echt nog spannend. Daarom kwam de SET als geroepen. Vanuit daar konden we medewerkers, cliënten en mantelzorgers intensief begeleiden en betere afspraken maken wat betreft de financiering met zorgverzekeraars. Een andere belangrijke vraag was natuurlijk: hoe kunnen we onze medewerkers en cliënten zo goed mogelijk meenemen in deze verandering? Hiervoor hebben we een ronde gedaan langs alle 60 wijkteams. We kwamen erop uit dat zo rond de 25% van onze zorg ook op afstand kan. We zijn met verpleegkundigen in gesprek gegaan en zij gaven aan het meest gebaat te zijn bij een oplossing voor de piekbelastingen en gebroken diensten. We organiseerden focusgroepen en hebben de resultaten hieruit vervolgens omgezet naar een concept dat we zijn gaan testen.”
Veel scholing
Eijkelkamp: “Een voordeel van de subsidie was dat je veel uren had voor scholing. Normaal gesproken is daar vanuit de wijkverpleging weinig tijd voor, terwijl het wel nodig is om iets goed te kunnen implementeren. Paul is met een collega alle teams afgegaan om in gesprek te gaan: wat doe je nu? Hoe zou het anders kunnen? Er werd per cliënt gekeken wie de cliënt is, wat de situatie is en welke zorghandelingen we doen. Er wordt vaak vanuit oude patronen standaard zorg verleend, maar kan het misschien ook slimmer? Men denkt niet automatisch na over andere mogelijkheden. Bij cliënten waar zorg op afstand werkt voegt de inzet van e-health echt wat toe. Mensen denken soms bij technologie dat het kil en afstandelijk is. Dit terwijl technologie juist heel veel vrijheid en welzijn kan bieden. Bij beeldzorg bijvoorbeeld hoeven mensen niet thuis te blijven om de zorg te krijgen. Zolang er WiFi is kun je de zorg overal leveren.” Vragen die in de gesprekken en scholingen aan de orde kwamen waren bijvoorbeeld: “Je zegt nu wel dat het niet anders kan, maar is dat wel echt zo?” en: “Voor welke ziektebeelden kun je de tablet inzetten? Hoe werkt dat met een zorgcentrale die zorg overneemt? Wat ziet je cliënt en hoe simpel is de tablet? Zorgverleners kunnen niet zomaar de werking van een tablet gaan uitleggen aan hun cliënt.”
Onderdeel van zorgproces
In de afgelopen drie jaar heeft Carinova in totaal 450 cliënten bereikt met beeldzorg. Haarman: “Beeldzorg is inmiddels geen innovatie meer bij ons, maar een van de hulpmiddelen. Het is echt integraal onderdeel van het zorgproces. Je zet beeldzorg in, tenzij het niet anders kan. In het begin dachten we heel erg: iedereen moet enthousiast worden. Nu is het ook voldoende als mensen het gewoon accepteren. Hoe meer succesverhalen ze nu horen, hoe enthousiaster men automatisch wordt.”
23 FTE bespaard met drie zorgorganisaties
Eijkelkamp: “We zijn met het Zilveren Kruis in gesprek gegaan, wat resulteerde in een meerjarenafspraak van vier jaar. Dat is uniek in de wijkverpleging. Het proces staat als een huis, het werkt. Op het moment dat er geïndiceerd wordt, gaan we het regelen. Ook zijn er amper cliënten die afhaken, ze zijn heel erg tevreden. Een paar maanden geleden hebben we samen met Compaan en twee andere zorgorganisaties, Sensire en Brabantzorg, onderzocht wat de toepassing inmiddels opgeleverd heeft. We hebben namelijk alle drie eenzelfde soort proces met dezelfde zorgcentrale, waardoor we waardevolle data in handen hebben. Gezamenlijk hebben we inmiddels al bijna 23 FTE op 1500 cliënten in één jaar tijd anders kunnen inzetten. Deze zorg kun je nu inzetten op mensen die het écht nodig hebben.”
Minder eenzaamheid
Verrassend voor sommigen: mensen geven aan dat ze minder eenzaam zijn dankzij de tablet. Eijkelkamp: “We vinden het belangrijk dat als mensen toch met zo’n device kunnen werken, zij ook kunnen bellen met familie, spelletjes kunnen doen etc. Vanuit het Deventer ziekenhuis wordt er nu bij ontslag gekeken of beeldzorg ingezet kan worden. Zelfs CO2 uitstoot wordt gereduceerd doordat er minder auto’s rondrijden. Al deze data hebben we verwerkt en gepubliceerd in een infographic.”
Haarman: “Dankzij de SET kom je in contact met andere organisaties die meer op hetzelfde niveau bezig zijn met innovatie. Dan kun je sparren en samenwerken en van daaruit tot een best practice en versnelde opschaling komen.” Eijkelkamp: De SET-up community heeft ons vooral in het begin veel gebracht. Hier hebben we goede contacten aan over gehouden. Soms worden we ook benaderd door andere partijen of we willen meedenken.” Haarman: “Zelfs mijn eigen oma gebruikte ik vaak als voorbeeld als ik ergens een scholing gaf, dan belde ik oma in. Dat vond ze hartstikke leuk. Zo kon je direct aan alle mensen tegenover je laten zien hoe simpel het is. Echt een win-win situatie: je haalt mensen uit hun isolement en betrekt ze.” Eijkelkamp: “We zijn nu ook met diensten bezig met betrekking tot preventie en eenzaamheid. Zo doen we aan welzijnsbellen met de tablet, bij mensen die heel erg eenzaam zijn. De seniorentablet zien we als regietablet voor mensen om contact te hebben met de buitenwereld en meer zelfredzaam te zijn.”
Uitdagingen
Het meenemen van medewerkers bleek het lastigste onderdeel van het traject. Haarman: “We hebben enorm veel scholing geboden en cliënten gevonden en doorlopen, maar slechts een klein percentage werd daadwerkelijk aangemeld. Je kunt zorgverleners en cliënten niet verplichten en bent afhankelijk van wat de lijnmanagers doen om dit te stimuleren en enthousiasmeren. En daar spelen wisselende reacties en persoonlijke voorkeuren soms een rol. Dit vraagt veel diplomatie en overleggen. We weten dat het werkt en dat tonen we aan met businesscases en cijfers. Toch blijven er vragen komen om meer bewijs. ‘Innoveren met een lange adem’ is het.”
Zelf subsidie aanvragen voor e-health?
Ook e-health opschalen binnen uw zorgorganisatie? Ga naar www.zonmw.nl/set en vraag subsidie aan.
Bron: ZonMW
