Ernst Kuipers, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Beeld: ©RVD – Valerie Kuypers en Martijn Beekman

In de langetermijnstrategie coronazorg die het kabinet deze week presenteerde staat dat ziekenhuizen bij een nieuwe coronagolf gedwongen moeten kunnen worden elkaars patiënten over te nemen. Er komt meer centrale sturing als de continuïteit in het geding raakt, schrijft Minister van VWS Ernst Kuipers.

Bij eerdere coronagolven kwam het voor dat patiënten niet goed gespreid werden over het land. Sommige ziekenhuizen hielden IC-bedden vrij voor noodgevallen, terwijl andere ziekenhuizen bedden tekort hadden en meer zorg moesten afschalen. Eind 2021 liep de patiëntenspreiding onder meer in een aantal Limburgse ziekenhuizen vast.

Bindende aanwijzingen van Minister

Wanneer de druk op de zorg tijdens een nieuwe coronagolf te hoog wordt, moet de minister daarom de mogelijkheid krijgen om ziekenhuizen tot spreiding te dwingen. De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) adviseerde in februari 2022 in haar rapport over de corona-uitbraak al dat de minister van VWS meer bevoegdheden hiertoe moet krijgen. De OVV schreef dat hij tijdens gezondheidscrises “rechtstreeks bindende aanwijzingen” moet kunnen geven. Het expertteam van VWS constateerde ook dat het in het huidige stelsel ontbreekt aan centrale sturing en regie. Hoe de nieuwe verantwoordelijkheden er precies uit komen te zien, zal de komende tijd verder uitgewerkt worden, aldus Kuipers.

Monitoring drukte in zorgketen

De Minister laat weten in zijn Kamerbrief: “Eén van de doelen van het coronabeleid ziet toe op de toegankelijkheid van de gehele zorgketen voor iedereen. Het is belangrijk dat de (reguliere) zorgketen goed kan blijven functioneren, ook bij een opleving van het virus.” De druk op de zorg wordt gemonitord door te kijken naar de bezette bedden in de zorg en bijvoorbeeld besmettingen in verpleeghuizen. “Daarnaast wordt door het Landelijk Coördinatiecentrum Patientenspreiding (LCPS) samen met de partners, waaronder GGD GHOR Nederland en Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), de huidige Landelijke Ketenmonitor Zorg doorontwikkeld. Hierbij wordt ook gekeken naar factoren als ziekteverzuim van het zorgpersoneel en betere data uit de eerstelijn (huisartsenzorg en wijkverpleging). Op deze wijze wordt de gehele zorgketen gemonitord om de toegankelijkheid ervan te kunnen waarborgen.”

Kosten van spreiding gefinancierd

Deze week bracht de NZa ook het advies uit om voor de financiering van de huidige taken en functies van het LCPS, de RCPS’en en het LPZ gebruik te maken van een beschikbaarheidsbijdrage. Dit sluit volgens de NZa goed aan op de huidige vorm van financiering. De beschikbaarheidsbijdrage moet in ieder geval blijven lopen totdat zorgcoördinatie structureler wordt ingericht in een landelijk coördinatiecentrum. De NZa: “Op deze manier wordt de patiëntenspreiding in ieder geval in tijden van crisis gewaarborgd. We adviseren deze bekostiging over 2 jaar te evalueren.” De minister van VWS werkt bovendien samen met de NZa aan een structurele bekostiging.

Lees de gehele kamerbrief hier