leefomgeving van dementerenden - graphic data

Kunnen we de leefomgeving van dementerenden verbeteren? Daniela Gawehns deed onderzoek in een zorginstelling voor mensen met dementie binnen het project ‘Dementie terug in het hart van de samenleving’. Hier keek ze of een open woonomgeving leidt tot een betere kwaliteit van leven. In het kader van haar onderzoeksproject is interessante software ontwikkeld, die het mogelijk maakt op bewegingspatronen nauwgezet te volgen zonder dat deze privacygevoelige informatie via externe servers hoeft te worden verstuurd.

Gawehns ontwikkelt dataminingtechnieken om interpreteerbare informatie uit onderzoeksdata te kunnen halen. Zij verzamelde gegevens uit verschillende bronnen, zoals ingevulde vragenlijsten, bevindingen van personeel, maar ook bewegingspatronen van bewoners.
Het onderzoek is verricht in een zorginstelling in Zuid-Nederland die voorheen een gesloten afdeling had voor mensen met dementie. Na verbouwing kunnen de bewoners nu in een zorgappartement blijven wonen. Daardoor kunnen zij zich vrijer bewegen en hebben ze een betere kwaliteit van leven. De studie richtte zich op kritische omgevingsfactoren, en de impact daarvan op bewoners en verzorgenden. Er is ook gekeken naar de voordelen van een open leefomgeving van dementerenden voor het besturen van een instelling.

Nieuw WEARDA-softwarepakket

Om de bewegingspatronen van bewoners vast te leggen, hebben Richard van Dijk en Joost Visser van het LIACS Software Lab het WEARDA-softwarepakket ontwikkeld.  Deze speciale software verzamelt via een smartwatch gegevens om activiteiten van individuele personen te volgen. Zo konden de onderzoekers de activiteitenpatronen van mensen met dementie bestuderen. “Het interessante van deze software is dat het toegang geeft tot ruwe sensorgegevens die meestal verborgen zijn en niet met de gebruiker worden gedeeld”, legt Gawehns uit op de site van de Universiteit Leiden.

Privacygevoelige data

De software neemt met extreem hoge snelheid de data van een versnellingsmeter op en registreert GPS-coördinaten. Deze data hoeven niet via externe servers te worden verstuurd. Dat maakt het pakket interessant voor toepassingen die werken met privacygevoelige data; op deze manier zijn die beter beschermd. “Het stelt ons in staat om niet alleen gegevens te verzamelen over het activiteitenniveau van bewoners, maar ook over hun gedrag buiten op het terrein van het verpleeghuis,” legt Daniela Gawehns uit. “Zo krijgen we inzicht in hoe mensen gebruik maken van de tuinen en hoe actief ze buiten zijn. Zonder deze software in combinatie met een wearable voor consumenten, zoals een smartwatch, zou dit niet mogelijk zijn.”

Vrij beschikbare software

De WEARDA-software is gratis beschikbaar voor andere onderzoekers die wearables, zoals smartwatches, willen gebruiken voor hun onderzoek. Een uitgebreide handleiding en de software zijn te vinden op GiHhub.

Het project ‘Dementie in het hart van de gemeenschap’ is in 2018 gestart in een samenwerking tussen het  NIVEL (kenniscentrum eerstelijnszorg) en het Leiden Institute of Advanced Computer Science (LIACS). Het LIACS Software Lab ondersteunt de ontwikkeling, distributie en het onderhoud van onderzoekssoftware. Alle software is gratis te gebruiken. Kijk hier voor een volledige lijst van beschikbare software.