Zorgprofessionals geven de zeggenschap die ze hebben op organisatieniveau een onvoldoende. Voor de zeggenschap over hun individuele situatie en binnen hun team is er gemiddeld een matig zesje. Dat blijkt uit een peiling onder 2.653 professionals door Landelijk Actieplan Zeggenschap en Veerkracht.
De beroepsverenigingen V&VN en BPSW en werkgeversorganisaties ActiZ, de Nederlandse ggz, NFU, NVZ en VGN hebben een Landelijk Actieplan Zeggenschap en Veerkracht opgesteld. Van 26 september tot en met 24 oktober 2022 hielden zij een peiling. Er reageerden 2.653 (zorg)professionals: verzorgenden, begeleiders, verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten. Daarnaast participeerden 197 bestuurders, managers en HR-professionals.
Werkvloer pessimistischer dan management
Zeggenschap op organisatieniveau wordt met een 5, een onvoldoende, beoordeeld. Zorgprofessionals beoordelen de kwaliteit van zeggenschap op individueel niveau met een 6 en op teamniveau met een 6,2. Zeggenschap op organisatieniveau wordt met een 5, een onvoldoende, beoordeeld. Bestuurders, managers en HR-professionals schatten de door zorgprofessionals ervaren kwaliteit van zeggenschap significant hoger in dan hoe zorgprofessionals de kwaliteit van zeggenschap zelf ervaren. Het verschil is nog groter als de bestuurders, managers en HR-professionals zelf geen praktijkervaring in de zorg hebben.
Personeelstekort grootste probleem
De meeste respondenten zijn het wel eens over welke onderwerpen de meeste aandacht behoeven: het personeelstekort, de positionering van de beroepsgroep in de organisatie,
het rooster, verbeteren van zorg, administratie en registratie. In de dagelijkse praktijk ervaren de respondenten belemmeringen ervaren om de zeggenschap van zorgprofessionals te vergroten. Er is daarvoor er (te) weinig tijd en ruimte is. Zorgprofessionals ervaren een sterke hiërarchie en vinden dat het management vooral top-down besluiten neemt. Zeggenschap wordt volgens hen vaak onvoldoende gestimuleerd. Zorgprofessionals willen een werkomgeving waarin ze de ruimte krijgen om te groeien en mee te denken en waarbij hun inbreng wordt gewaardeerd. Bestuurders, managers en
HR-professionals geven aan dat informatie over zeggenschap die er wél is vaak niet goed genoeg wordt verspreid. In combinatie met de hiërarchische cultuur, zorgt dit volgens hen voor een barrière voor zorgprofessionals om het gesprek aan te gaan over de grotere kwesties binnen de organisatie.
Rooster en begeleiding stagiaires
Zorgprofessionals vinden het het meest gewenst om eindverantwoordelijkheid te dragen voor de dagindeling, bevoegd en bekwaam blijven, het rooster en de begeleiding van studenten en leerlingen. Bestuurders, managers en HR-professionals vinden eindverantwoordelijkheid van zorgprofessionals voor deze thema’s ook gewenst. Zorgprofessionals zouden ook graag eindverantwoordelijkheid dragen voor het aantal patiënten per zorgprofessional. Bestuurders, managers en HR-professionals vinden het minder belangrijk dat zorgprofessionals hiervoor eindverantwoordelijkheid dragen.
Experimenteren
Het onderzoeksrapport pleit voor ruimte voor experimenten om te kijken wat werkt. Ook is het cruciaal dat het vraagstuk vanuit verschillende disciplines wordt aangepakt. En dat
zorgorganisaties niet stilzitten, maar er vandaag mee aan de slag gaan. Zeggenschap bevorderen doe je samen, in een cultuur waarin zorgprofessionals eerder hun stem laten horen en waarin leidinggevenden en bestuur naar die stem luisteren, zo stelt het Actieplan Zeggenschap en Veerkracht.
