Dagelijks worden vele tientallen mensen getroffen door een beroerte. Het is de grootste oorzaak van invaliditeit bij volwassenen.

Iedereen kan door een beroerte getroffen worden, op elk moment van de dag. De maatschappelijke kosten van beroerte zijn zeer hoog. Om de kans op herstel te vergroten, is een snelle diagnose en behandeling van cruciaal belang. Daarom heeft een multidisciplinair team van het Universitair Ziekenhuis Brussel en de VUB een systeem ontwikkeld om door middel van telegeneeskunde patiënten met een beroerte al bij te staan tijdens hun vervoer per ziekenwagen naar het ziekenhuis. Sinds september 2014 loopt een groot klinisch onderzoek aan het UZ Brussel om de efficiëntie van dit systeem te onderzoeken.

Een beroerte kan veroorzaakt worden door een verstopping van een bloedvat in de hersenen (een herseninfarct) of kan het gevolg zijn van bloedopstapeling in of rond de hersenen ten gevolge van een scheur in een hersenbloedvat (een hersenbloeding). In geval van een herseninfarct moet het verstopte bloedvat zo snel mogelijk terug geopend worden, bij voorbeeld door middel van bloedverdunners. Elke minuut is daarbij belangrijk en kan het verschil betekenen tussen leven en dood, of tussen herstel en een blijvende invaliditeit. Vanuit deze vaststelling onderzocht het beroerteteam van het UZ Brussel de mogelijkheid om de beroertezorg al te starten tijdens het transport van de patiënt naar het ziekenhuis om zo belangrijke tijd te winnen.
Het is echter financieel en organisatorisch niet haalbaar om telkens een beroerte-specialist mee te sturen met de ziekenwagen. Deze arts virtueel bij de patiënt brengen via mobiele telegeneeskunde bleek een logischere benadering. Tot voor kort was dit niet mogelijk omdat de bandbreedte en de stabiliteit van het mobiele internet onvoldoende was. Proximus bood het UZ Brussel daarop een zeer snelle 4G-internetverbinding aan in het kader van een proefproject. Het UZ Brussel kon daardoor voor dit onderzoek 4G gebruiken al 2 jaar voor de officiële lancering ervan.

Mobiele telegeneeskunde om diagnose te stellen
De ziekenwagen is uitgerust met een innovatief systeem voor telegeneeskunde dat gebruik maakt van een 4G-internetverbinding om contact tussen de patiënt in de ziekenwagen en een beroerte- specialist van het UZ Brussel mogelijk te maken. Op deze manier kunnen de patiënt en de arts elkaar zien en horen terwijl de patiënt met spoed naar het ziekenhuis vervoerd wordt. De arts onderzoekt vanop afstand de patiënt en stelt vragen met de bedoeling om tot een diagnose te komen en een gerichte behandeling voor te stellen. Deze informatie wordt gedeeld met het team in het ziekenhuis dat klaar staat om de patiënt op te vangen. Het is de bedoeling om op deze manier kostbare tijd te winnen omdat de behandeling onmiddellijk bij aankomst in het ziekenhuis kan plaatsvinden.

Een multidisciplinair team van productontwikkelaars, neurologen, ingenieurs, verpleegkundigen, ambulanciers, spoedartsen en radiologen, gesteund door INNOVIRIS (een Brussels onderzoeksfonds), het FWO, de Vrije Universiteit Brussel, de Koning Boudewijn Stichting en Proximus heeft als eerste dit systeem ontwikkeld en doet ook onderzoek naar de efficiëntie ervan. Dit systeem is uniek omdat het 24/7 inzetbaar is. De klok rond kan dus een neuroloog opgeroepen worden om via telegeneeskunde een beroertepatiënt tijdens spoedeisend vervoer te ondersteunen. Deze benadering is financieel haalbaar omdat in de toekomst meerdere ambulances met dit systeem uitgerust kunnen worden aan een beperkte kostprijs. De ziekenwagens zelf blijven even wendbaar en snel met deze extra apparatuur (op dit ogenblijk is 1 ambulance in Brussel uitgerust met het systeem).

Wetenschappelijk onderbouwde telegeneeskunde
De afgelopen jaren werd in het UZ Brussel en aan de VUB al heel wat onderzoek uitgevoerd naar deze nieuwe methode. Zo wees onderzoek uit dat het systeem veilig is voor patiënten en verpleegkundigen (de teleconsultaties leiden niet tot bijkomend tijdverlies omdat ze uitgevoerd worden terwijl de ziekenwagen naar het ziekenhuis rijdt en het systeem blijkt voldoende compact en stevig te zijn zodat het vb. niemand kwetst tijdens het transport), dat het technisch haalbaar is (er is een stabiele interactie tussen arts en patiënt mogelijk tijdens de rit met de ambulance) en belangrijk: de methode wordt goed aanvaard door de patiënten, de spoedartsen, de verpleegkundigen en de beroertespecialisten die als deel van het project bevraagd werden.
Sinds september 2014 loopt een groot klinisch onderzoek aan het UZ Brussel om de efficiëntie van dit systeem te onderzoeken. Er zal onder andere nagegaan worden of patiënten die behandeld werden doormiddel van telegeneeskunde in de ziekenwagen inderdaad een betere prognose hebben dan patiënten die de best mogelijke zorgen ontvingen, maar zonder telegeneeskunde. De eerste resultaten van deze studie worden begin 2016 verwacht.
Spin-off voor bredere toepassing
Andere ziekenhuizen hebben al interesse in het systeem laten blijken. Omdat de maatschappelijke kost van een patiënt met beroerte dermate hoog is, is het draagvlak breed om de kosten van beroertezorg te doen dalen. Om dit systeem uit te plooien naar andere ziekenhuizen wordt een spin-off opgericht in de schoot van de Vrije Universiteit Brussel.
Het Universitair Ziekenhuis Brussel is een universitair ziekenhuis met ongeveer 3. 500 medewerkers. Het is verbonden aan de faculteit Geneeskunde en Farmacie van de Vrije universiteit Brussel op de Brussels Health Campus in Jette. Met 721 ziekenhuisbedden is het jaarlijks goed voor meer dan 28.000 opnames en 400.000 ambulante patiënten, uit binnen- en uit buitenland. Zijn filosofie is gestoeld op drie principes: Nederlandstalig, pluralistisch en sociaal. Als universitair ziekenhuis heeft het ook een opleidingsopdracht en voert het wetenschappelijk onderzoek uit.
FMT Gezondheidszorg