Technologiestichting STW geeft groen licht aan zes grote onderzoeksprogramma’s die moeten leiden tot innovatieve technologieën. De programma’s richten zich op een energiezuiniger Internet of Things, genezing van artrose, efficiëntere bescherming tegen overstromingen, betere beeldondersteuning voor medici, nieuwe manieren om licht te temmen en een hersenprothese die blinden weer kan laten zien. STW stelt ruim 17 miljoen euro beschikbaar. Maatschappelijke organisaties, start-ups, kleine bedrijven en grote spelers als NXP, Philips, ASML en Thales investeren ruim 8 miljoen euro.
De zes onderzoeksvoorstellen zijn geselecteerd binnen het financieringsprogramma Perspectief voor de topsectoren. Dat programma daagt wetenschappers uit om samenwerkingsverbanden aan te gaan met bedrijven en maatschappelijke organisaties. Het doel is om gemeenschappelijk innovatief onderzoek op te zetten dat aansluit bij de topsectoren.
De gehonoreerde programma’s ontvangen van STW een subsidie die varieert van 1,8 miljoen euro tot 3,4 miljoen euro. Bedrijven en andere partners investeren in totaal ruim 8 miljoen euro. De onderzoeksprogramma’s hebben een looptijd van vier tot zes jaar.
STW kent sinds 2006 jaarlijks financiering toe aan innovatief onderzoek binnen het programma Perspectief. Voor deze ronde ontving STW veel onderzoeksvoorstellen van wetenschappers, bedrijven en maatschappelijke organisaties die de handen ineen willen slaan. ‘Helaas staat het budget maar zes honoreringen toe’, zegt program officer Anke Stekelenburg, die het Perspectief-programma coördineert. ‘STW zal evenwel alle partijen die voor deze ronde een consortium hebben gevormd blijven stimuleren om hun samenwerking door te ontwikkelen.’
Over STW
Technologie verandert de wereld en heeft een enorme impact op ons leven. Technologiestichting STW staat aan het begin van die verandering. Wij realiseren kennisoverdracht tussen de technische wetenschappen en gebruikers van die wetenschappelijke kennis. We financieren excellent toepassingsgericht onderzoek en begeleiden de resultaten naar toepassing in de industrie, in het ziekenhuis of breder in de maatschappij.
STW is onderdeel van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en ontvangt voor het uitvoeren van haar missie financiering van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, het Ministerie van Economische Zaken, het bedrijfsleven en diverse andere organisaties. In 2015 bedroeg het budget van STW 104 miljoen euro, waarvan 55 miljoen afkomstig van NWO/OCW, 27 miljoen van EZ, 8 miljoen van derden en 14 miljoen van cash cofinanciering door bedrijven die participeren in onderzoeksprojecten.
Gehonoreerde projecten
ZERO: Towards Energy Autonomous Systems for IoT
Programmaleider: Prof.dr.ir. G.J.M. Smit (Universiteit Twente)
Deelnemers: Altran, Dialog Semiconductor, Holst Centre, Nedap, NXP Semiconductors, Prodrive, Recore Systems, Resound, Sorama, Technolution, Thales, Topic, Technische Universiteit Eindhoven, Technische Universiteit Delft, Universiteit Twente, Vinotion, Vodafone
Dijksensoren, lantaarnpalen en bewakingscamera’s zijn steeds vaker draadloos verbonden via internet. Het zogeheten Internet of Things (IoT) groeit de komende jaren explosief. Er is echter een probleem: het energiegebruik. Gewone lithium-ionbatterijen zullen niet volstaan om energie te leveren aan een geschatte honderd miljard apparaten in 2025. Het onderzoeksproject ZERO heeft daarom als doel om ‘Internet of Things-apparaten’ te creëren die in hun eigen energie voorzien. Daarvoor moeten de apparaten twee keer zoveel energie opwekken dan nu en tegelijkertijd tien keer zo weinig energie verbruiken. De onderzoekers gaan verschillende typen van energieopwekking bestuderen zoals zonne-energie, warmte-energie en trillingsenergie. Daarnaast kijken ze naar nieuwe manieren om energie op te slaan en naar methoden waarbij apparaten zo weinig mogelijk energie gebruiken voor berekeningen en draadloze communicatie.
William Hunter Revisited: Activating intrinsic cartilage repair to restore joint homeostasis
Programmaleider: Prof.dr. H.B.J. Karperien, Universiteit Twente
Deelnemers: AMC Amsterdam, ArthroSave, BioVolt, Erasmus MC, Hy2Care, IBIS Technologies, InGell Labs, LifeTec Group, Maastricht UMC+, Percuros, QVQ Holding, Radboudumc, Reumafonds, SSens, TETEC, UMC Utrecht, Universiteit Twente, Universiteit Utrecht, Waters, Zimmer Biomet
‘Een genezing voor artrose bestaat niet.’ Zo staat het op Wikipedia. Zo staat het in alle leerboeken. En zo schreef de wereldberoemde Schotse anatoom William Hunter het in 1743 in zijn verhandeling over ziektes aan de gewrichten. Volgens het onderzoeksconsortium William Hunter Revisited is het nu tijd om die uitspraak te herzien. De groep onderzoekers en bedrijven wil met steun van het Reumafonds methoden ontwikkelen om artrose of gewrichtsslijtage een halt toe te roepen. Sterker nog, op basis van de nieuwste ontwikkelingen met slimme biomaterialen, celkweken, proefdieren en patiënten denken de wetenschappers dat het zelfs mogelijk is om kraakbeen terug te laten groeien. Het consortium wil minstens een herstelbehandeling ontwikkelen die klaar is voor de kliniek. Daarnaast willen ze een nieuwe methode van (vroegtijdig) diagnosticeren ontwikkelen en een betere manier om het aangedane gewricht in de gaten te houden.
DLMedIA: Deep Learning for Medical Image Analysis
Programmaleider: Prof.dr. B. van Ginneken, Radboudumc
Deelnemers: Canadian Institute for Advanced Research, COSMONiO, Delft Imaging Systems, Erasmus MC, Philips Electronics, Philips Healthcare, Pie Medical, Quantib, Radboudumc, ScreenPoint Medical, Technische Universiteit Eindhoven, Thirona, UMC Utrecht, Universiteit van Amsterdam
Röntgenfoto’s, CT-scans, mammografieën: beeldverwerking is een hoeksteen van de geneeskunde. Maar tegenwoordig komen er zoveel beelden op artsen en analisten af dat ze hulp moeten krijgen van computers om de beelden te interpreteren. Het DLMedlA-consortium wil computers zelf laten leren hoe ze betere analyses kunnen maken. Dat gaat met behulp van nieuwe, veelbelovende ‘convolutional networks’. Dat zijn speciale kunstmatige, neurale netwerken die, zo denken de onderzoekers, op termijn de huidige computeroplossingen kunnen verslaan. Het consortium wil uiteindelijk de volgende generatie medische beeldverwerkingssystemen ontwikkelen die medici kunnen helpen bij hun diagnoses en behandelingen. Dit programma valt binnen het Innovative Medical Devices Initiative (IMDI.nl).
Free-form scattering optics: Novel controlled illumination
Programmaleider: Prof.dr. W.L. Vos, Universiteit Twente
Deelnemers: ASML, Focal, Lumileds, Philips Lighting, SCHOTT, Technische Universiteit Delft, Technische Universiteit Eindhoven, TNO, Universiteit Twente
Hoe transporteren we licht zo efficiënt mogelijk van A naar B? Dat is de hamvraag van makers van moderne apparatuur zoals camera’s, aardobservatiesatellieten, ledlampen voor onze dagelijkse verlichting, optisch beveiligde bankpasjes en inspectie-instrumenten voor computerchips. Het gedrag van licht is zeer goed bekend wanneer het door vrijgevormde transparante objecten reist en ook als het in een ondoorzichtige plak door minuscule verstrooiers in de war wordt gestuurd. Een onopgeloste puzzel daarentegen is het gedrag van licht in vrijgevormde én verstrooiende materialen. En dat terwijl deze materialen nu al uitgebreid worden toegepast in bovenstaande applicaties. Tot nu toe worden nieuwe apparaten en instrumenten ontworpen op basis van educated guesses, wat inefficiënt is en systematisch ontwerpen belemmert. Het interdisciplinaire consortium van natuurkundige en wiskundige onderzoekers aan technische universiteiten en bedrijven in de hightech industrie gaat nieuwe ontwerptechnieken ontwikkelen. Een combinatie van zogeheten optische wavefront shaping-technieken, geavanceerde nanomaterialen en nieuwe oplossingen voor wiskundige differentiaalvergelijkingen zal nieuwe kennis opleveren over licht op vele lengteschalen, van de nanometerschaal tot de centimeterschaal.
NESTOR – NEuronal STimulation fOr Recovery of function
Programmaleider: Prof.dr. P.R. Roelfsema, Nederlands Herseninstituut
Deelnemers: AEMICS, ATLAS Neuroengineering, Bartiméus, Blackrock Microsystems Europe, Bluemark, Brain Innovation, De Oogvereniging, Elitac, Nederlands Herseninstituut, Radboud Universiteit, ReSnap, Tiberion, Twente Medical System International, Universiteit Maastricht, Universiteit Twente, Vicarvision, Visio
Blinden weer laten zien. Dat is een langgekoesterde wens van hersenonderzoekers. En dat is precies wat het NESTOR-consortium wil realiseren. Het consortium bestaat onder andere uit neurobiologen en uit ingenieurs gespecialiseerd in micro-elektronica en draadloze apparaten. Ze willen een prothese ontwikkelen die de hersenen van blinden stimuleert met behulp van micro-elektrodes die op hun beurt verbonden zijn met een camera. Om dat te bereiken, werkt het consortium de komende jaren aan vier onderzoeksdoelen: een optimaal ontwerp van de hersenprothese, methoden om de prothese draadloos van stroom te voorzien, manieren van dataoverdracht en algoritmen die met zo weinig mogelijk rekenkracht zoveel mogelijk informatie uit de camerabeelden kunnen omzetten in nuttige signalen voor de hersenen.
Alle ingediende projecten van deze Perspectiefronde staan op: www.stw.nl/perspectief
Bron: Technologiestichting STW
