Minister Conny Helder van Langdurige Zorg haalt een streep door de afgesproken uitbreiding van plaatsen in de verpleeghuizen. Ze stelt dat de voorgenomen uitbreiding wel gerealiseerd zal worden, maar niet in de setting van verpleeghuisplekken zoals we die nu kennen. Dat laatste is onhaalbaar, vooral door gebrek aan personeel, zo stelt de minister. Zij wil toe naar verpleegzorg thuis of in kleinschalige woonvoorzieningen. Het plan heeft tot zorg en soms ook verontwaardiging geleid in de sector en in de Tweede Kamer.
De verpleeghuiszorg staat onder druk. Het aantal zorgbehoevende ouderen neemt snel toe; op dit moment staan 18.000 mensen op de wachtlijst voor langdurige zorg. Die wachtlijsten lopen op door gebrek aan geld, verpleeghuisplekken en personeel. In april 2021 vormden ActiZ, Aedes, VNG, ZN en de ministeries van BZK en VWS een akkoord over uitbreiding van verpleeghuisplaatsen: 25.000 plekken erbij voor 2026 en in totaal 50.000 extra bedden voor 2031.
Meldpunt
In de uitzending van het tv-programma Meldpunt van Omroep MAX op vrijdag 25 maart stelde Conny Helder dat die uitbreiding onhaalbaar is, en er dus ook niet zal komen. Zij zet in op het behoud van de huidige intramurale capaciteit. “De 130.000 verpleeghuisplekken die we nu hebben, behouden we. Maar we kunnen de groei van 25.000 verpleeghuisplekken die we nodig hebben niet op dezelfde manier vormgeven, omdat we daar de medewerkers niet voor hebben.” Voor wie verpleegzorg thuis niet langer kan, moet een verpleeghuisplek beschikbaar zijn, stelde Helder verder.
De oplossing voor het capaciteitsprobleem moet volgens de minister gerealiseerd worden in andere vormen van verpleegzorg, thuis of in kleinschalige woonvoorzieningen. Zij noemt een combinatie van arbeidsbesparende technologie, intensieve dagbesteding voor dementerende ouderen en betere ondersteuning aan mantelzorgers als instrumenten om tegemoet te komen aan de zorgvraag van ouderen. De minister gaf tevens aan met zorgverzekeraars in gesprek te gaan om onnodige regels te schrappen en zo de registratielast terug te dringen.
Reactie ActiZ
Brancheorganisatie ActiZ vroeg bij monde van voorzitter Anneke Westerlaken direct om overleg met de minister. “Dit is tegen de afspraken in die we hebben gemaakt”, was de reactie van Westerlaken. “Er zijn zorgorganisaties die al begonnen zijn met plannen maken of bouwen. Dat moet wel door kunnen gaan.” Snel samen optrekken is volgens ActiZ essentieel, voordat de wachtlijsten nog verder toenemen.
Westerlaken was zelf een week eerder te gast bij Meldpunt en bepleitte extra loonruimte als noodzakelijke voorwaarde om de personele problemen in de verpleeghuiszorg aan te pakken. ActiZ toonde zich na het interview met Helder een week later verbaasd over de bedragen die de minister noemde in de uitzending van 25 maart. Zij sprak over extra loonruimte, maar ActiZ ziet die niet in de kabinetsplannen. “De minister rept over extra geld, maar dat is vooral voor meer zorg voor meer ouderen, niet voor betere salarissen”, aldus Westerlaken.
Kamerdebat
De Tweede Kamer toonde zich bezorgd over de move van minister Helder. De fracties van PvdA, GroenLinks en PVV uitten ook verontwaardiging over het doorhalen van een afspraak zonder hernieuwd overleg met de betrokken partijen en met het parlement. Zij spraken van een bezuiniging, en riepen de bewindsvrouw op die van tafel te halen.
Minister Helder zegde de Kamer in het debat over de kwestie toe om voor de zomer met een plan voor de transformatie van de huidige verpleeghuiszorg te komen. Ze sprak tevens de hoop uit dat het veld ook met plannen zal komen om verpleegzorg te realiseren buiten de muren van verpleeghuizen.
