Er is meer dan voldoende bewijs dat de huidige lopende bevolkingsonderzoeken naar borstkanker tot meer voordelen dan nadelen leiden.
Deelnemende vrouwen hebben een 40% lagere kans om aan borstkanker te overlijden, en het is van nut voor vrouwen van 50 tot 74 jaar. Er is enig, maar minder bewijs voor vrouwen van 45 tot 49 jaar. Deze resultaten worden vandaag gepubliceerd in het toonaangevende wetenschappelijke tijdschrift New England Journal of Medicine en zijn gepresenteerd in De Doelen in Rotterdam op de International Cancer Screening Network Meeting.
Een groep van 29 experts uit 16 landen komt na onderzoek van alle gepubliceerde onderzoeken tot deze positieve conclusies. Prof.dr. Harry de Koning, arts-epidemioloog en hoogleraar Maatschappelijke Gezondheidszorg en Screening Evaluatie aan het Erasmus MC, leidde een deel van het onderzoek, dat als geheel onder leiding stond van het International Agency for Research on Cancer (IARC) in Lyon. De Koning: ”In de jaren zeventig en tachtig hadden grote gerandomiseerde studies in Europa laten zien dat eerdere behandeling na vroege ontdekking effectief kan zijn. Maar met de nieuwe moderne screeningstechnieken en de discussie of verbeteringen in behandelingen niet net zo effectief zijn, kwam ook de vraag wat de huidige onderzoeksprogramma’s eigenlijk bereikten. Nieuw is dat de experts zo’n veertig grootschalige studies uit de recente jaren hebben beoordeeld. We tonen aan dat, ondanks die verbeteringen in behandelingen, vroegere ontdekking extra gezondheidswinst oplevert. Zelfs meer dan in de oude screeningsstudies met oudere screeningsmethoden.”
Eerder gerandomiseerd onderzoek had geen duidelijk effect voor jongere vrouwen laten zien, maar in verschillende landen zijn toch jongere vrouwen gescreend. De experts waren gelijk verdeeld over het feit of dit nu ook voor vrouwen van 45 tot 49 jaar effectief leek te zijn of niet.
Ook de nadelen werden zorgvuldig bekeken. Er is voldoende bewijs dat sommige vroeg ontdekte borstkankers zonder het programma nooit aan het licht zouden zijn gekomen, en een fout-positieve uitslag (geen borstkanker na verwijzing) tot kortdurende ongerustheid leidt.
Voor Nederland is met name de erkenning van screening voor vrouwen in de leeftijd van 70 tot 74 van belang, want slechts weinig landen nodigen deze groep vrouwen uit. De Koning: “Op basis van het onderzoek en de mogelijke effectiviteit voor jongere vrouwen, is de discussie om in Nederland ook die groep uit te nodigen voor het bevolkingsonderzoek weer opportuun.”
